Kardeşlik mi Dediniz

Bismillahirrahmanirrahim

Kardeşlik mi?

Evet, kardeşlik sorusunun ve cevabının çok geniş olduğu bir kavram. Aklımıza gelen ilk sorular, “Kardeş” ne demektir? Ne anlıyoruz? Bu kavramın her yönden bilincinde miyiz? Kardeş dediğimiz kişilerle ilgili sorumluluklarımız neler?

Aslında bu şekilde devam eden sorulara ve cevaplarına bakacak olursak ne kadar ciddi bir durum ile karşı karşıya kaldığımız ortada. Sıkıntı, bu kavramı tam bilmeyişimiz ve kardeşlik ilişkisindeki gayemizin farkında olamayışımız. Amaçsız ilişki hedefini bilmeyen yolcu gibidir.

Kültür emperyalizminden en fazla etkileşimi kardeşlik kültürümüz aldı. Artık kardeşliği doğru okumak zorundayız. Kardeş denilince, aynı anne babadan dünyaya gelen kişiler ilk akla gelmektedir. Bu nesep kardeşliğidir. Birde aynı dine mensup olmayı ifade eden din kardeşliği vardır ve İslam’da kardeşlik bütünüyle akide temeline dayanmaktadır; “Mü’minler ancak kardeştirler, öyleyse kardeşlerinizin arasını bulup düzeltin ve Allah’tan korkup, sakının. Umulur ki rahmet bulursunuz.” (Hucurat, 49/10)

Bu ayete göre yeryüzünün neresinde yaşıyor olurlarsa olsunlar mü’minler kardeştir ve akide kardeşliği diğer bütün bağlardan önde gelir. Neden mi? “Ey iman edenler! Eğer imana karşı küfrü sevip tercih ediyorlarsa babalarınızı ve kardeşlerinizi veli (dost) edinmeyin. Sizden kim onları veli (dost) edinirse onlar zalimlerin ta kendileridir.” (Tevbe, 9/23)

Peki, kimler kardeşimiz?

“Şayet tevbe eder, namaz kılar ve zekat verirse onlar sizin dinde kardeşinizdir. Bilen bir topluluk için ayetleri böyle birer birer açıklarız.” (Tevbe, 9/11)

Bu ayete bakılır ise kardeşlik; mal, mülk, şan, şöhret, kan bağı, aynı şehirde, aynı ülkede yaşamaya değil, tevbe edilmesine, namaz kılınmasına ve zekât verilmesine bağlıdır. Şöyle ki daha önce namaz kılmayan, zekât vermeyen ve tevbe etmeyen bir kişi bu ibadetlere yeni başlamış ise bu kişinin geçmişine bakılmaksızın o kişiye kardeş muamelesi yapılır. Temel ilke budur. Kardeşlerimize yaklaşımımız imanımızın göstergesidir. Resul-i Ekrem aleyhisselam da şu vurguyu yapmaktadır; “Sizden biri kendi nefsi için istediğini kardeşi için de istemedikçe kâmil mü’min olamaz.” (Buhari-Müslim)

Bizden istenen kardeşimizin sahip olduklarını kıskanmak değil, ona haset duygusu beslemek değil, bilakis istenen kendi nefsimiz için istediğimizi kardeşimiz için de istememizdir.

Kimin için kardeşlik peki?

Elbette Allah azze ve celle için, O’nun rızasını kazanmak için. O zaman tutunacak dal belli: “Hepiniz toptan Allah’ın ipine sımsıkı sarılın, parçalanıp ayrılmayın. Allah’ın üzerinizdeki nimetini de hatırlayın. Hani siz düşman idiniz, O kalplerinizi birleştirmişti de O’nun nimeti ile kardeş olmuştunuz.” (Âl-i İmran, 3/103)

Evet, kardeşlik bir nimet. Neden üzülmüyoruz? Müslüman olmayan ve küfrü tercih eden toplumlara; Müslüman toplumlara üzüldüğümüz kadar. Çünkü Allah bizi kardeş kıldı ve böyle bir nimeti verdi. Bizler kardeşlik ile kuvvet bulduk. Kulluk kardeşlik ile tamamlandı.

Öyle ilişkiler vardır ki, yemek gibidir. Nasıl yemeğe acıkırsan, o ilişki kurduğun muhataba da öyle acıkırsın. Öyle ilişkiler vardır ki, su gibidir. Susarsın, sıcak bir günde soğuk bir suya hasret duyduğun gibi ona da hasret duyarsın. Olmazsa yanında boğulacak gibi olursun. Onun yanında olması sana bir nefes gibi gelir. Nefes aldığımız, açlığımızı giderecek, susuzluğumuzu bitiren kardeşliğe hasretiz. Müslümansan gel seni kucaklayayım diyecek kardeşliğe ve kardeşlere hasretiz. Kur’an-ı Kerim’de Allah azze ve celle “Şüphesiz mü’minler kardeştir.” derken, Allah Resulü aleyhisselam da “Allah’ın kulları; kardeş olunuz.” buyurmaktadır.

Kardeşliğimizi yenileyelim, “biz zaten kardeşiz” diyerek konuyu yüzeysel ele almayalım. Kardeşlik kavramını küçümsemeyelim. Yorgun ve yılgın kardeşlikten, canlı ve dinamik bir kardeşliğe geçelim. Kardeşliğin bedelini ödeyelim. Tavrımız, tepkimiz, bakışımız, talebimiz kardeşçe olsun.

Kardeşlik kolay değil. Evet, ama özümüze dönmek için kardeşliğe mecburuz. Haydi kardeşler, çok işimiz var…