Akut Bronşit

Akut bronşit, bronşların özellikle sonbahar ve kış mevsiminde ortaya çıkan ve bulaşıcı olan iltihabıdır. Hastalık genellikle üst solunum yolu enfeksiyonunu takiben başlar. Akut bronşitle üst solunum yolu enfeksiyonunun farkı akut bronşitte öksürüğün 5 günden fazla devam etmesidir ve çocuklarda görülme ihtimali çok fazladır.

Akut Bronşitin Nedenleri:

Akut bronşite sebep olan etkenler üst solunum yolu enfeksiyonuna da yol açan virüslerdir. İnfluenza, parainfluenza, koronavirüs, rinovirüs, respiratuar sinsisyal virüs ve adenovirus sık karşılaşılan etkenlerdir.

Mikoplazma ve klamidya türü bakterilerde ender olarak akut bronşite neden olabilir. Bu etkenler özellikle okul ve kışla gibi toplu yaşanılan birimlerde salgınlara yol açmaktadır. Bu etkenlere bağlı akut bronşit olgularında öksürüğün yavaş (≥3 gün) başlangıç gösterdiği gözlenmiştir .

Risk faktörleri:

Akut bronşitin ortaya çıkmasında çevre ve iklim şartlarının büyük önemi vardır. Hava sıcaklığındaki ani değişiklikler, hava kirliliği, soğuk ve kuru hava akut bronşite zemin hazırlayan faktörlerdir.

Sigara içilmesi, burundan nefes almayı engelleyen hastalıklarda (burun kemiği eğriliği, polip, geniz eti gibi) akut bronşit için risk yaratan faktörlerdir.

Akut Bronşitin Belirtileri:

Belirtiler hastaların çoğunda soğuk algınlığını takiben ortaya çıkar. Başlangıçta burun akıntısı, hapşırma ile gözlerde kızarma ve yanma gibi belirtiler vardır. Bunları kuru bir öksürük, hafif ateş, titreme, kaslarda ağrı ve boğaz ağrısı izler. Öksürürken göğüs kemiği arkasında batar tarzda şiddetli bir ağrı hissedilebilir. Yaşlı hastalarda öksürükle beraber nefes darlığı da olur. Birkaç gün içinde sarı, yeşil renklerde ve yapışkan nitelikte balgam çıkmaya başlar. Bazı hastalarda hâlsizlik ve iştahsızlık da bulunabilir. Hastalık ilerlediğinde zatüreye yol açabilir. 

Akut Bronşit Nasıl Teşhis edilir?

Ayrıntılı hasta hikâyesi ve fizik muayene bulguları ile teşhis edilir.

Zatürreeden şüphe edilen durumlarda akciğer röntgeni istenebilir.

Akut Bronşit Tedavisi:

Akut bronşiti olan hastaların çoğunda hastalık hakkında bilgilendirme ve semptomatik tedavi yeterlidir. 

Birkaç günlük ev istirahatının belirtilerin çabuk düzelmesi bakımından büyük önemi vardır.

Hasta soğuktan korunmalı, oda havası nemli olmalıdır. Şiddetli öksürüklerde buhar banyolarının yararı vardır.

Kesinlikle sigara içilmemeli, hava kirliliği, deodorant, böcek ilaçları ve diğer tahriş edici maddelerden kaçınılmalıdır.

Akut bronşitin etkeni çoğu kez virüsler olduğu için antibiotik kullanılması gerekli değildir. Ancak mikoplazma, klamidya ve bordetella saptanan olgularda makrolid tedavisi başlanmalıdır.

Öksürük kesici ilaçlar ancak doktor önerisiyle alınmalıdır. Bronşit nedeniyle fazla balgam çıkaran hastalarda öksürük refleksini kesmek sakıncalıdır.

Koyu ve yapışkan balgamı olan hastalara bol miktarda sıvı içmelidir.

Yüksek ateşi olan hastalar ateş düşürücü ilaç alabilirler. 

Fizik muayenede hırıltı işitilirse bronş genişletici ve bronş hassasiyetini giderici astım ilaçları başlanabilir.

Akut Bronşitten Korunma:

Ellerin sık yıkanması, sigara içilmemesi, toplu ortamlarda çok bulunulmaması, düzenli uyku ve beslenme özellikle vücut direncini artıracak meyve ve sebzelerin bol tüketilmesi tavsiye edilir.

Bronşit İçin Önerilen Gıdalar

Sarımsak: Sarımsak bakteriyel ve viral enfeksiyonları geçirmek için kullanılabilecek doğal bir antibiyotiktir. Hastalık sırasında sarımsak tüketimi arttırılarak vücuda enfeksiyonla mücadelesinde destek olunabilir. 

Nane: Nane bronşit tedavisine direk etkili değildir ancak hastalık nedeniyle yaşanan belirtilerin hafifletilmesi için kullanılabilir. Nane içinde bulunan mentol akciğerlerdeki mukus birikimi kırıp, öksürük yoluyla vücuttan atılmasına yardımcı olur.

Zencefil: İltihap önleyici özelliği ile özellikle akut bronşit tedavisinde kullanılabilir. Özellikle kuru öksürük ve balgam sökmek için zencefil çayı ve nane çayı içebilirsiniz.

C Vitamini: Güçlü bir antioksidan olan C vitamini bronşitten daha kısa sürede kurtulmanızı sağlayabilir. C vitamini yönünden zengin kırmızı biber, maydanoz, kekik, koyu yapraklı sebzeler, brokoli, Brüksel lahanası, kivi, portakal ve çilek gibi gıdaları hastalık döneminde daha fazla tüketebilirsiniz. 

Sağlıklı günler dileğiyle…