HADİS İKLİMİ – Kıssaların En Güzeli: Hz. Yusuf aleyhisselam

Enes b. Malik’in naklettiğine göre, Rasulullah aleyhisselam şöyle buyurmuştur: “Yusuf’a aleyhisselam güzelliğin yarısı verildi.” (İbn Hanbel)

Gördüğü bir rüya ile başlar, kıssaların en güzeli. Hz. Yakub’un cefasını, sabrını ve hasretini anlatır, Yusuf’un ezası, güzelliği ve iffeti ile birlikte. Yakub aleyhisselam on iki oğlu arasında aynı anneden doğan Yusuf ve Bünyamin’i bir başka sever ve onları gözünün önünden ayırmazdı. Ağabeyleri, babalarında gördükleri bu hali doğru bulmuyorlar, kendilerinin daha üstün olduklarını düşünüyorlardı.

Babalarının bu hatasının düzelmesi gerekiyordu, bunun çözümü de Yusuf’u ortadan kaldırmaktı. Onlara göre Yusuf yok olunca, babaları onlara kalacak, kendileri de iyi kimseler olacaklardı. Onu öldürmeyi kararlaştırmışlardı ki en büyükleri, “Yusuf’u öldürmeyin, onu bir kuyunun dibine bırakın ki geçen kervanlardan biri onu bulup alsın. Eğer yapacaksanız böyle yapın.” dedi. Yusuf’u öldürmekten vazgeçtiler ve kıskançlığın kendilerini sürüklediği planlarını uygulamaya koyuldular.

Babaları Hz. Yakub, onların kötü düşüncelere sahip olduklarını sezmiş olmalı ki Yusuf’un onlarla gitmesine gönlü razı olmadı. Onlar da babaları Hz. Yakub’u ikna edene kadar ısrar ettiler. Çocuklarının bu ısrarı üzerine daha fazla dayanamayan Hz. Yakub, istemeye istemeye biricik oğlu Yusuf’un onlarla gitmesine razı oldu.

Yakub aleyhisselam evlatlarına, Yusuf’u neden onlarla göndermediğini izah ederken, aslında hiç farkında olmadan onların planlarında eksik kalan bir parçayı tamamlıyordu. Bu durum İbn Ömer’den radıyallahu anh gelen rivayette şöyle anlatılmaktadır: “(Söylediğiniz sözlerle) İnsanlara yalan söyleme fırsatı vermeyin, yoksa yalan söylerler. Çünkü Yakub’un evlatları, kurdun insanı yiyebileceğini bilmiyorlardı. O, ‘Ben onu kurt yer diye korkuyorum.’ diyerek onlara fırsat verince onlar da ‘Onu kurt yedi.’ dediler.” Yusuf’u alıp götürdüklerinde önce ona küçük ikramlarda bulundular. Ama biraz uzaklaşıp çöle vardıklarında, gizledikleri düşmanlıklarını açığa vurdular. Onu dövüp hırpaladıktan sonra gömleğini çıkarıp aldılar, Yusuf’u da oradaki bir kuyuya attılar.

Akşam olduğunda ağlayarak gelip, yapmacık hıçkırıklar içinde, “Ey babamız! Biz yarışa girmiştik. Yusuf’u da eşyamızın yanında bırakmıştık. (Bir de ne görelim) Onu kurt yemiş. Her ne kadar doğru söylesek de sen bize inanmazsın.” dediler. Söylediklerini ispat etmek için Yusuf’un gömleğini, kestikleri bir kuzunun kanına bulayarak delil olsun diye babalarına getirdiler. Ancak gömleği yırtmayı akıl edemediklerini fark eden Yakub aleyhisselam sessiz kalmadı. “Ne zamandır bu kurt böyle yumuşak huylu oldu? Yusuf’u yemiş de gömleğini yırtmamış!” Evet, yalancının mumu buraya kadardı.

Hz. Yusuf için sonrası kölelik, sarayda geçen yıllar, iftira sonucu zindan yılları, peygamberlik, Mısır’a sultanlık ve 40 yıl sonra aileye tekrar kavuşan hüzün, kıskançlık, iftira, edeb, affedicilik… daha nice nice ders ve ibretlik bir güzel kıssa.

Bir rüya ile başlayan kıssaların en güzeli, o rüyanın gerçekleşmesiyle sona ermişti. Bu kıssasının en güzel kıssa olmasının sebebi, sadece onu bize anlatanın Allah azze ve celle olması ya da kerem sahibi bir peygamberden bahsetmesi veya Kur’an-ı Kerim’de geçmesi değil, bütün bunların ötesinde ilahi aşkı öğretmesi ve birçok ibretler içermesidir. Hz. Yusuf’un ilahi aşkının yanında, ne Hz. Yakub’un sevdası ne de Züleyha’nın hevasından söz edilebilir.

Onun kuyudan saraya yükselişini anlatan bu aşk hikâyesi, günümüz insanları için pek çok öğütler barındırmaktadır: Evladından ayrılan Hz. Yakub’un sabrı ve tevekkülü; Hz. Yusuf’un kardeşlerinin kıskançlıkları ve pişmanlıkları; hasedin kurbanı olup kuyuya atılan, sonra iftiraya maruz kalan ve suçsuz olduğu halde hapse giren fakat ihlâsı, sabrı ve Rabbinin lütfu sayesinde hapisten kurtulup makam sahibi olan Hz. Yusuf’un iffeti, sadakati ve iradesi… Alınacak en güzel öğüt ise Hz. Yakub’un oğullarına yaptığı vasiyette özetlenebilir: “Oğullarım! Allah, sizin için bu dini (İslam’ı) seçti. Siz de ancak Müslümanlar olarak can verin.”