SOSYOLOJİK SİYER- Hayatın Enerjik Zamanı Gençlik

Yaşamı evreler halinde değerlendirecek olursak gençlik dönemi insan hayatı için değerlendirilmesi gereken en önemli zaman dilimlerinin başında gelmektedir. Sadece güç kuvvet açısından değil, öğrenme ve kavrama açısından da çok çok önemli bir dönem gençlik.

Bizi hayatın her alanında güzel yetiştiren Peygamber Efendimizin mübarek sözlerinden gençlikle ilgili rehber olacak hadis-i şerifleri istifadenize sunuyoruz.

Verilen nimetlerden muhakkak hesaba çekiliriz.

“İnsanoğluna şu beş şeyden hesap sorulmadıkça onun ayakları kıyamet gününde Rabbinin huzurundan ayrılmayacaktır: 1. Ömrünü nerede tükettiğinden. 2. Gençliğini nerede yıprattığından. 3. Malını nerede kazandığından. 4) Malını nereye harcadığından. 5. Öğrendiği ilimle nasıl amel ettiğinden.” (Tirmizi, Sıfâtü’l-Kıyâme: 1.)

Bu hadis-i şerifi destekler mahiyette ikinci bir hadisi daha değerlendirelim.

“Beş şey gelmeden evvel beş şeyi fırsat bil: Ölüm gelmeden önce hayatının, hastalık gelmeden önce sağlığının, meşguliyet gelip çatmadan önce boş vaktinin, ihtiyarlık gelmeden önce gençliğinin, fakirlik gelmeden önce zenginliğinin.” (Hâkim: Müstedrek.)

Bu iki hadis-i şerifi birlikte okuduğumuz zaman anlıyoruz ki insan hayatında kıymet bilinmesi gereken en önemli hazinelerden biri de gençliktir. Allah yolunda gücümüzü, kuvvetimizi, birikimimizi harcamak ahiret yurdu açısından en önemli ticaretlerimizden biridir.

Nasıl bir gençlik geçirmek gerekir?

1. Evliliği öne almak gerekir. Bu cümleyi kurduktan sonra evlilik arzusunda olan gençlere yardım etmemiz gerektiğini yazmadan geçemeyeceğim. Özellikle maddi konuda gençlerimizin destek beklediği bir hakikattir. Manevi rehberlik ve adayı konusunda da gençlerimiz büyüklerinden destek beklemektedir.

“Hangi delikanlı ki genç yaşında evlenirse onun şeytanı şöyle bağırır: Eyvah, dinini benden korudu.” (Ramûzu’l-Ehâdis, c.1, s.179.)

“Alkame’den (r.a.) rivayet edildiğine göre: “Resulullah (sav) gençlerin yanına vardı ve şöyle dedi: Sizden kimin evlenmeye gücü yeterse evlensin. Çünkü evlilik gözü haramdan alıkoyar; iffet ve namusu muhafaza eder. Evlenmeye gücü yetmeyen ise oruç tutsun. Çünkü (oruç), cinsî arzuyu azaltır.” (Müslim, Nikâh: 1.)

2.  Olgunluk her dönemde kazandırır, gençlikte bambaşka kazandırır. Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Gençlerinizin en hayırlısı (olgunluk ve kemâlde) yaşlılarınıza benzeyen, yaşlılarınızın en şerlileri de (azgınlık ve şımarıklıkta) gençlere benzeyenlerdir.” (Râmûz 281/15. Feyzü’l Kadîr, 15: 776)

3. Hayatın her alanında denge, şehveti düzenleyen en önemli ölçüdür. “Allah (cc), gayrimeşru şehvet peşinde olmayan genci pek beğenir.” (Müsned, 4: 151.)

Şehvetin kontrolünün sağlandığı ve olgunlukla geçirilen gençlik, bizzat Efendimiz aleyhissalatu vesselam tarafından övülmüştür.

4.  Gence ve gençliğe tövbe yakışır. “Adalet güzeldir, fakat idarecilerde olursa daha güzeldir. Cömertlik güzeldir, fakat zenginlerde olursa daha güzeldir. Dinde titiz olmak güzeldir, fakat âlimlerde olursa daha güzeldir. Sabır güzeldir, fakat fakirlerde olursa daha güzeldir. Tevbe güzeldir, fakat gençlerde olursa daha güzeldir. Hayâ güzeldir, fakat kadınlarda olursa daha güzeldir.” (Deylemî, Müsnedü’l-Firdevs.)

Resulullah (sav) buyurmuştur: “Allah (cc) tevbe eden gençleri sever.” (Câmiü’s-Sağîr: 1866; Acluni, I, 286.)

5. Güzel geçirilmiş bir gençlik ihtiyarlığa yatırımdır.

“Bir genç, yaşlı bir insana yaşlılığından dolayı ikramda bulunursa yaşlandığı zaman kendisine ikramda bulunacak bir kimseyi Allah (cc) ona musahhar kılar.” (Tirmizi, Birr: 75.)

Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Küçüklüğünden beri Allah’a çokça kulluk eden gencin, yaşı ilerledikten sonra çokça kulluk etmeye başlayan ihtiyara üstünlüğü, peygamberlerin diğer insanlara üstünlüğü gibidir.” (Deylemî, Müsnedü’l-Firdevs; Kenzü’l-İrfan 194.)

Gençlik döneminin değerlendirilebilmesi için peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve sellemin gençliğini ve yetiştirdiği gençliği okumak gerekir. Bu okumadan kastımız ise onlar gibi yaşama gayreti içerisinde olmaktır.

Bugün gençlerin peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem döneminde yaşayan gençler gibi olabilmesi için büyüklerinin çok ciddi desteklerine ihtiyaçları var. En önemlisi de örnek olarak yanında duran, çok nasihat eden değil, çok güzel örnek olan büyüklerine ihtiyaçları var.