Oruç

Âkıl-bâliğ her Müslümanın tutması farz olan ramazan ayı orucu, hicretin ikinci yılında, Şaban-ı şerifin onuncu günü farz kılınmıştır. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem dokuz ramazan oruç tutmuş ve Teravih namazı kılmıştır. Ramazanın farziyyeti kitap, sünnet ve icma ile sabittir. İslam’ın beş şartından biridir.

“Her kim inanarak ve karşılığını sadece Allah’tan bekleyerek ramazan orucunu tutarsa, onun geçmiş günahları bağışlanır.” (Buhari, Müslim)

Bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmaktadır:  “Âdemoğlunun her amelinin sevabı on mislinden yedi yüz misline kadar katlanır. Allah buyurdu ki: “Ancak oruç müstesnâ. Çünkü o benim içindir. Onun  mükâfatını ancak ben verim. Çünkü o, şehvetini ve yemesini sırf benim için terk ediyor. Oruçlunun iki sevinci vardır: Birinci sevinci iftar ettiği zaman, ikinci sevinci ise Rabb’ine kavuştuğu zamandır. Oruçlunun ağız kokusu Allah katında misk kokusundan daha hoştur.” (Buhari, Müslim)

ORUÇLUYA MEKRUH OLMAYAN ŞEYLER

1- Misk ve gül koklamak. Misvak kullanmak.

2- Kendinden emin olmak ve aşırı olmamak şartıyla hanımını öpmek ve okşamak.

3- Göze sürme çekmek, bıyığı yağlamak.

4- Ağza su alıp çalkalamak.

5- Buruna su çekmek.

6- Hacamat olmak, kan aldırmak. (Zayıf düşmeyeceğinden emin olursa)

7- Kocası kötü huylu olan bir kadının, pişirdiği yemeği yutmamak şartıyla tuzuna, tadına bakması.

ORUÇLUYA MEKRUH OLAN ŞEYLER

1- Herhangi bir şeyin bir mazeret yokken tadına bakmak.

2- Yiyecek bir şeyi çiğnemek.

3- Tükürüğü ağızda biriktirip yutmak.

4- Sakız çiğnemek.

5- Aşırı derecede hanımını öpmek, okşamak.

6- Çıplak olarak hanımı ile boyun boyuna sarılmak.

7- Gerek abdest alırken ve gerekse gusül yaparken ağız ve buruna aşırı derecede su çekmek.

ORUCU BOZMAYAN ŞEYLER

1- Unutarak yemek, içmek, cinsi münasebette bulunmak.

2- Uykuda ihtilam olmak, cünüp olarak sabahlamak.

3- Ağza gelen balgamı, buruna gelen akıntıyı çekip yutmak.

4- Elinde olmayarak boğaza duman, toz, sinek girmek.

5- Dişler arasında kalan nohuttan küçük kırıntıyı yutmak.

6- Ağza gelen az miktardaki kusmuğu yutmak.

7- Ağza gelen kusmuğun kendiliğinden geri gitmesi.

8- Ağza kendiliğinden kusmuk gelmesi çok bile olsa yutulmaz ise orucu bozmaz.

ORUCU BOZAN VE KAZAYI GEREKTİREN ŞEYLER

Kaza: Günü gününe oruç tutmak demektir. Yolculuk, hastalık, hayız sebebiyle ramazan orucunu tutamayan kişilerin ramazan ayı sonrasında tutamadıkları oruçları kaza etmeleri gerekir. Farz olan oruçların kazası da farzdır. Bozulan nafile bir orucun, bozulan bir adak orucunun da kazası gerekir.

1- Sade un yemek. Leblebi unu hariç. Çünkü onu yemek adettendir.

2- Çiğ pirinç yemek. Kokuşmuş, tiksinti veren et yemek.

3- Bir defada çok tuz yemek.

4- Kâğıt ve benzeri yenmesi âdet olmayan şeyleri yutmak.

5- Ceviz, fındık ve bademi kabuğu iyice sertleşince kabuğu ile beraber yutmak.

6- Taş, demir, bakır gibi madenî maddeleri yutmak.

7- Buruna ilaç çekmek. Su çekilir de genize kadar ulaşırsa aynı hükümdedir.

8- Kulak içine yağ damlatmak.

9- Boğaza kaçan yağmur veya karı kendi isteği dışında yutmak. Kendi isteği ile yutarsa keffaret gerekir.

10- Orucun zorla bozdurulması.

11- Ağız dolusu kusuntu getirmek.

12- Kendi isteğiyle genzine duman çekmek.

13- Fecir doğduğuna şüphe edip sahur yemeği yemek, cinsi münasebette bulunmak.

14- Ağız ve burnu yıkarken boğaza veya genize hatâen su kaçırmak.

15- Güneş battı zannıyle iftar etmek.

16- Önce unutarak yemek, içmek. Sonra da “orucum bozuldu” zannederek bilerek yiyip, içmek.

17- Ramazan orucuna niyet etmeden, orucu yemek.

18- Makada su veya yağ gibi bir şey akıtmak. Bez, pamuk gibi bir şey sokmak.

19- Kadının tenasül uzvuna bir şey damlatmak. İçinde kaybolacak şekilde bir bez veya benzeri bir şey sokmak.

HEM KAZAYI, HEM KEFFÂRETİ GEREKTİREN ŞEYLER

Keffâret: Bile bile oruç bozmanın cezası olarak hiç ara vermeden üst üste iki ay oruç tutmaktır. Şayet oruç tutmaya gücü yetmeyecek kadar çok yaşlı veya iyileşme imkânı olmayan ağır bir hasta ise, altmış fakiri akşamlı sabahlı doyurmak veya bu altmış fakirden her birine bir sadakayı fıtır vermek gerekir.

1- Karşılıklı olarak istenerek yapılan cinsi münasebet.

2- Yiyeceklerden bir şey yemek, içeceklerden bir şey içmek.

3- Ağıza giren yağmur, kar ve doluyu yutmak.

4- Enfiye çekmek, sigara içmek.

5- Çiğ et, iç yağı yemek. Her ne kadar bunları çiğ olarak yemek âdetten değilse de, ilaç olarak kullanılmak da, yenildiği zaman gıda olmaktadır.

6- Buğday, arpa, susam taneleri yutmak veya çiğneyerek tadını almak.

7- Az miktarda tuz yemek.

8- Kil, toprak gibi şeyleri yemeği âdet edinen kişinin bunları yemesi.

9- Karısının tükrüğünü yutmak.

10- Gıybet ettikten, kan aldırdıktan, hanımını öpüp okşadıktan sonra orucum bozuldu diye bilerek orucunu bozmak.

Keffâret orucunu hiç ara vermeden tutmak gerekir. Özürsüz olarak, ya da yolculuk, hastalık gibi bir sebeple keffâret orucunu yese, keffârete yeniden başlaması gerekir. Keza keffâret orucu, oruç tutulması haram olan Ramazan Bayramı’nın ilk gününe veya Kurban Bayramı’nın ilk gününe rastlarsa yeni baştan tutması lâzımdır.

Kadınların nifas haline rastlarsa keffâret orucuna yine baştan başlamak gerekir. Ancak kadınların hayız hali bundan müstesnadır. Çünkü bundan sakınmak mümkün değildir.

Bir kimse bir ramazan veya bir kaç ramazanda, bir kaç defa keffâreti icap ettirecek şekilde oruç bozsa, hepsi için bir keffâret gerekir. Ancak keffâret  orucunu tuttuktan sonra yeniden böyle bir hâl zuhur etse yeniden keffâret orucu tutması gerekir.