MAVERADAN MACERAYA- Kulak Delinir Küpe Takılır

Sevgili Gençler! İçinde yaşadığımız günler; nişan, nikah, düğün ve takı zamanıdır. Günlük yaşantımızda sıkça kullandığımız, örfümüzde geçerli, birçoğu ayet ve hadislerin şerhi mahiyetindeki atasözlerimizden olumsuzluk ekiyle bilinenlerini alfabetik bir sırayla sizinle paylaşmak istedim. Sözü söyle alana, kulağında kalana. İtina ile kulak delinir küpe takılır.

Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz. Acı patlıcanı kırağı çalmaz. Aç ayı oynamaz. Açık yaraya tuz ekilmez. Açın halini tok bilmez, hastanın halini sağ bilmez. Adamakla mal tükenmez. Aç ne yemez, tok ne demez. Ağaç ne kadar uzasa göğe ermez. Ağır yongayı yel kaldırmaz. Ağlamak akça etmez. Ağlamayan çocuğa meme verilmez. Ağlayanın malı güleni ondurmaz. Ah yerde kalmaz. Akıl para ile satılmaz. Alacak borçla ödenmez. Al gömlek gizlenemez. Altın yere düşünce pul olmaz ve pas tutmaz. Arap eli öpmekle dudak kararmaz. Arpa eken buğday biçemez. Arpa unundan kadayıf olmaz. Ağır taş yerinden oynamaz. Ağlatan gülmez. Aman dileyene kurşun atılmaz. Ananın bastığı yavru incinmez. Ateş ile barut bir arada durmaz. Ayı ile aynı yatağa girilmez. Eski düşmandan dost, domuz derisinden post olmaz.

Bahşiş atın dişine bakılmaz. Bal bal demekle ağız tatlanmaz. Baş yastığı başın derdini bilmez. Bıçak yarası geçer, dil yarası geçmez. Bin tasa bir borç ödemez. Bir baba dokuz evladı besler, dokuz evlat bir babayı besleyemez. Bir mihrapta iki imam olmaz. Bir koyundan iki post çıkmaz. Bostan gök iken pazarlık yapılmaz. Can çıkmayınca huy çıkmaz. Can malı kazanır, mal canı kazanmaz. Cefayı çekmeyen sefanın kadrini bilemez. Cins kedi ölüsünü göstermez. Cins mal sinirine işemez. Çam ağacından ağıl olmaz, el oğlundan oğul olmaz. Çatal kazık yere geçmez. Çiğ yumurta soyulmaz. Çok söz yalansız, çok mal haramsız olmaz. Çürük tahta çivi tutmaz.

Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur. Dağda düzlük olmaz, düzlük yerde bel olmaz. Darı unundan baklava, incir ağacından oklava olmaz. Dere yatağına ev yapılmaz. Demir ıslanmaz deli uslanmaz. Dikensiz gül olmaz. Dilencinin torbası dolmaz. Doğmadık çocuğa don biçilmez. Doğru söz yemin istemez. Dokuz at bir kazığa bağlanmaz. Dostun attığı taş baş yarmaz. Dünün güneşi ile bugünün çamaşırı kurutulmaz. Düşenin dostu olmaz. Eğilen baş kesilmez. El kazanı ile aş kaynamaz. Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz. El kesesinden ağalık yapılmaz. Elçiye zeval olmaz. Elti eltiye eş olmaz. Emek olmadan yemek olmaz. Er lokması er kursağında kalmaz. Eskisi olmayanın yenisi olmaz. Eşek at olmaz, ciğer et olmaz. Eşek kocamakla tavla başı olmaz. Eşek kocadığınca fazla saman yemez, üfürür arpaları gever. Eşkıyadan hükümdar olmaz. Etle tırnak arasına girilmez. Evdeki buzağı öküz olmaz. Fare kaçmayınca delik görülmez. Fazla mal göz çıkarmaz. Fırsat her vakit ele geçmez.

Gezen kurt aç kalmaz. Görünen dağın uzağı olmaz. Görünen köy kılavuz istemez. Gül dikensiz olmaz. Gün geçer kin geçmez. Gündüz vakti mum yakan geceleyin bulamaz. Güneş balçıkla sıvanmaz. Güneşte yanmayan gölgenin kıymetini bilemez.

Ham şırayı ne kadar kaynatırsan kaynat toprağı yoksa pekmez olmaz. Harman döven öküzün ağzı bağlanmaz. Hasta olmayan sağlığın kıymetini bilmez. Hatasız kul olmaz. Hazıra dağlar dayanmaz. Her ağacın meyvesi olmaz. Her atılan taş baş yarmaz. Her damardan kan alınmaz. Her kaşığın kısmeti bir olmaz. Her kuşun eti yenmez. Herkes davul çalar ama çomağı makama uyduramaz. Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremez.

Herkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmaz. Herkesin arşınına göre bez vermezler. Herkesin yorulduğu yere han yapmazlar. Herkes sakız çiğner lakin yörük kızı gibi patlatamaz. Huylu huyundan vazgeçmez.

Irmak kenarına çeşme yapılmaz. Irmak geçerken at değiştirilmez. Islanmışın yağmurdan korkusu olmaz. Ismarlama hac ile hacı olunmaz. Isıracak it dişini göstermez. İki aslan bir ormana sığmaz. İki cambaz bir ipte oynamaz. İki karpuz bir koltuğa sığmaz. İnsanın eti yenmez derisi giyilmez. İşleyen demir pas tutmaz. İşten artmaz dişten artar. İt derisine peynir basılmaz. İt iti ısırmaz. İt itin kuyruğuna basmaz.

Kabahat samur kürk olsa bile kimse sırtına almaz. Kalaylı bakır küflenmez. Kanaat gibi devlet olmaz. Kanı kanla yumazlar. Kar eden ar etmez. Kar ne kadar çok yağsa yaza kalmaz. Katrandan şeker olmaz. Kaynayan kazan kapak tutmaz. Kaza geliyorum demez. Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez. Kedi her zaman pekmez yemez. Kedinin boynuna ciğer asılmaz. Kenarın dilberi nazik de olsa nazenin olamaz. Kendi düşen ağlamaz. Kesik çayır biçilmez, sular soğuk içilmez. Kesilen baş yerine konmaz. Kılıç kının kesmez. Kırık çanağın yeri dolmaz. Kimse ayranım ekşi demez. Kimse kendi ayıbını görmez. Kişi vezir olmakla insan olmaz. Kuş konmaz kervan geçmez. Kuş kanadına kira istemez. Korkaklar destan ve tarih yazamaz. Köpeklerin uluması bulutlara zarar vermez. Köpeğin şakası olmaz.

Laf torbaya girmez. Lafla peynir gemisi yürümez. Lezzetsiz çorbaya tuz kar etmez. Lokma karın doyurmaz. Mayasız yoğurt çalınmaz. Meramın elinden bir şey kurtulmaz. Merhamet etmeyene merhamet edilmez. Mezar taşı ile övünülmez. Mızrak çuvala girmez. Mum dibine ışık vermez. Mürüvvete endaze olmaz. Namazda meyli olmayanın ezanda kulağı olmaz. Ölü gözünden yaş çıkmaz, imam evinden aç çıkmaz. Ölmüş eşek kurttan korkmaz. Öz ağlamayınca göz ağlamaz. Parayla saadet olmaz. Para ile imanın kimde olduğu bilinmez. Rüzgâr esmeyince yaprak kımıldamaz.

Sabahın tutağına yapışan el aç kalmaz. Sağ baş yastık istemez. Sağılır ineğin buzağısı kesilmez. Sen birsin deyince kavga olmaz. Serçeden korkan darı ekmez. Soğanın acısını doğrayan bilir, yiyen bilmez. Ham sofu soğan yemez, bulunca sapını komaz. Son pişmanlık fayda vermez. Su içene yılan bile dokunmaz. Su uyur düşman uyumaz. Şehitler ölmez, vatan bölünmez. Şeriatın kestiği parmak acımaz. Şeyh uçmaz, müridi uçurur. Şeytan kişiyi kandırır lakin suyunu ısıtmaz. Şimşeği görülen buluttan korkulmaz. Şimşek çakmadan gök gürlemez.

Takdirle yazılan tedbirle bozulmaz. Tamah varken müflis acından ölmez. Tarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmaz. Taşıma su ile değirmen dönmez. Terzi kendi söküğünü dikemez. Teşbihte hata olmaz. Tok acın halinden anlamaz. Uçan kuşun kanadı kırılmaz. Uyuyan yılanın kuyruğuna basılmaz. Ürüyen köpek ısırmaz. Üstat yanında perende atılmaz.

Vakıf tarla kimseye mal olmaz. Var eli titremez. Vasiyet ölüm getirmez. Vücut kocar, gönül kocamaz. Yarış atı ve yalnız öküz çifte koşulmaz. Yalnız taş duvar olmaz. Yalnız hurma meyve vermez. Yoktan yiğitlik olmaz. Yol bilen kervana katılmaz. Yuvarlanan taş yosun tutmaz. Yürük ata kamçı vurulmaz.

Zahmetsiz rahmet olmaz. Zorla güzellik olmaz.