İLKADIM KİTAPLIĞI- Kalplerin Tesellisi / İmam Gazali

Kıymetli İlkadım Kitaplığı okuyucularımız. Bu ay sizlerle Kahraman Yayınlarından çıkan, Abdülvehhab ÖZTÜRK hocanın tercüme ettiği İmam Gazali hazretlerinin Ariflerin Gönlünü Hoş Eden Kalplerin Tesellisi eserini inceleyeceğiz.

İmam Gazali hazretlerini daha çok İhyaü Ulumi’d Din isimli muhteşem eseriyle tanırız. Fakat İhya’nın içeriğiyle ilgili kısmına gelince maalesef sınıfta kalıyoruz. Çoğu değerimizi sadece ismen bildiğimiz gibi İmam Gazali de bazılarımız için sadece isim olarak biliniyor. Yanına da üç beş tane tanıtıcı cümle söyledik mi tamamdır. Olmuyor kardeşlerim, olmuyor. Bizler bize ait değerleri kendimiz tanımadan, özümsemeden kimlere ne anlatacağız?

İslam alimleri sünneti korumak, toplamak ve onu din harici bütün şeylerden arıtmak için büyük çaba göstermiştir. Çünkü Sünnet, dinin ikinci temelidir. Sünnetsiz din doğrulmaz. Sünneti dikkate almadan, “İslam, Kur’an’dan ibarettir” diyenlerin sözleri dikkate alınmaz. İmam Gazali hazretleri, yaşadığı zamanda, İslam’ı bozma çabasında olanlarla her yönden mücadele etmiştir. Felsefe ile bozmak isteyenlere karşı doğru felsefe ile, tasavvufla bozmak isteyenlere karşı sahih tasavvuf ile mücadele etmiştir.

İmam Gazali, İslam fikir ve uzmanlık dallarının hepsini kavrayan ve toplayan alimlerdendir. Bunun yanı sıra İslam felsefe ve düşünce tarihinde de büyük bir yer edinmiş, birçok eser yazmıştır. Kelam ilminde çok ilerlemiştir. Filozofların görüşlerini çürütmüş, onları “alemin kadim olması, Allah’ın külliyatı bilip de cüziyyatı bilmemesi, bedenin değil de ruhun ölmezliği” gibi bazı meselelerdeki görüşleri nedeniyle tekfir etmiştir.

Ariflerin Gönlünü Hoş Eden Kalplerin Tesellisi kitabı birçok ilmi içine alan bir kitap. Bu kitap çeşitli dallara ayrılmıştır. Arş’ın, göklerin, yerin, güneşin, ayın, yerin, altındakilerin yaratılmasıyla başlamış, meleklerin yaratılmasını ele almış, Hz. Adem’in yaratılmasını, Peygamber Efendimizin doğumunu, süt emmesini, gönderilmesini, evlenmesini ve mucizelerini anlatmıştır.

Sonra ilmin ve alimlerin faziletlerine geçmiş, İslam’ın namaz, zekat, oruç ve hac gibi rükünlerini ele almış, sonra kadınlara, evliliğe, sıla-i rahme, güzel ahlaka, çirkin şeylerden ve haramlardan uzak durmaya geçmiş, İslam’ın emrettiklerini anlatmıştır. Sonra ölümü, kıyameti, hesabı ve suali, cennet ve cehennemin sıfatını anlatmıştır. Kitabı da bununla sona erdirmiştir. Her bölümde, ilgili ayet ve hadisleri dile getirmiş, selef-i salihinden, sahabeden, tabiinden ve onlardan sonra gelen büyük İslam alimlerinden bahsetmiş, çeşitli ilimleri içinde toplamıştır.

Yerlerin ve göklerin yaratılışı bölümlerini okuduğumuzda günümüzde bizlere öğretilenlerden çok farklı bilgilerle karşılaşıyoruz. Aslında son üç yüz yıldan beri bizlere öğretilen bilim ile bizim alimlerimizin kitaplarında yer alan bilgiler birbirinden çok farklı. Özümüze dönmeliyiz. Bilim diyerek bize her şeyi doğru kabul ettirmelerine karşı uyanık olmak zorundayız. Kadim alimlerimizin görüşlerini mutlaka dikkate almak durumundayız. Değilse günümüzdeki bilimle bizleri istedikleri gibi yönlendirdiklerinin farkına varamayız.