Gönül Sohbet İster, Kahve Bahan

Bir saka, (geçmişte su taşıyan kimselere “saka” denirdi) yolda bir başka sakayla karşılaşıyor

 ve diyor ki:

“A kardeşim, bana bir tas su verir misin, çok susadım.”

 Diğer saka şaşırıyor:

 “Sende de var aynı kırba kardeşim, niye kendi kırbandan doldurup içmiyorsun. Susuzluğunu gidermiyorsun.”

“Kardeşim, sen bana oradan bir tas su ver. Çünkü ben kendi suyumdan bıktım. ”

Saka burada aslında diyor ki: Ben senden su istiyorum, ama asıl derdim seninle biraz konuşmak, sohbet etmek…

 Feridüddin Attar

İnsan, ilişki arayan bir varlıktır. Hepimiz konuşmak, anlaşılmak, yalnızlığımızı bir başkasıyla paylaşmak, kendimizi bir başkasının aynasında seyretmek isteriz.  Birilerinin varlığımızı fark etmesini ve onaylamasını arzular, bunu iletişim kurarak gerçekleştirmeye çalışırız.  İnsanlar sosyal varlıklar olarak, başkalarıyla bağlantı kurma, sevgi ve anlayış bulma, paylaşma ve dayanışma içinde olma ihtiyacı hissederler. Bağlanmak, bir topluluğa ait hissetmek, önemsendiğini bilmek insanın en temel ihtiyaçlarından birisidir.

75 yıl süren Harvard ‘mutluluk’ araştırmasının sonuçları insanın mutlu olması için ihtiyaç duyduğu en önemli şeyin ‘derin ve anlamlı ilişkiler’ olduğunun altını çiziyor.

Bir meta analize göre; yetersiz sosyal bağlantı günde 15 sigara veya alkol kullanım bozukluğu kadar sağlığı olumsuz etkiliyor. Ayrıca yalnızlık ve sosyal izolasyon sağlık üzerine obeziteden iki kat fazla zarar veriyor.

Hiç kimse ile konuşmadan, hiç kimseyi görmeden geçirdiğiniz birkaç gün oldu mu? Bir arkadaş şöyle bir anısını paylaşmıştı. ‘Lisansüstü eğitim için yurtdışına gitmiştim. Dil bilmiyordum, tanıdığım kimse yoktu ve sürekli kütüphanede ders çalışmam gerekiyordu. O zaman cep telefonu da yaygın değildi. Altı günün sonunda kendimi çok kötü hissettim. Konuşmak istiyordum, iletişim kurmak istiyordum birileriyle, çok yalnızlık beni perişan etmişti.’

Yalnızlık genellikle geçici bir duygu olsa da sürekli hale geldiğinde sonuçları ciddi olabiliyor. İnsanın genel durumunu ve uyku kalitesini olumsuz etkilediğini ve üzüntüye yol açtığını gösteren birçok veri bulunuyor. Günümüz insanı ne yazık ki yalnızlığa doğru hızla sürükleniyor. Modern hayat bireyselleşme ile birlikte yalnızlığı da model haline getiriyor.  Bireyciliği bencilliğe dönüştürüyor. Bu da insanı yalnızlaştırma etkisi yapıyor. İnsan ilişkisel bir varlık, yalnız olmadığını hissederse kendini, geleceğini güvende hissediyor. Yalnızlık duygusu insanı depresyona aday hale getiriyor. Yapılan çalışmalar beş insandan birinin yalnızlıktan şikayet ettiğini gösteriyor.

Komşuluk bitti, akrabalık bitti, aile bitirilmek üzere. Pandemi sonrası insan ilişkilerindeki azalmayı hepimiz fark ediyoruz. Özellikle sosyal izolasyondan dolayı sosyal bağlarımızın zayıflaması yalnızlaşmayı derinleştirdi. Zorunlu dijitalleşme de işin tuzu biberi oldu.

İngiltere’de 2018 yılında 8,5 milyon insanın yalnız yaşaması üzerine ülkede “Yalnızlık Bakanlığı” kurulması çok manidar değil mi?

Artık evlerin 1+1 şeklinde yapılması, konforlu hayatın tek başına yaşandığında sağlandığı fikri, insanların çocuk yapmak yerine evcil hayvan sahiplenmesi de yalnızlıkla ilgili toplumsal dönüşümün göstergeleri aslında.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Büyük evler, küçük aileler; yüksek zekâ daha az ilişki; sosyal medyada yüzlerce arkadaşa rağmen gerçek bir dosta sahip olunamaması bugünün gerçeği olarak karşımıza çıkıyor. Sosyal ve ekonomik anlamda hareketlilik olmasına karşın toplumun büyük kesimi yalnızlık yaşıyor” diyor.

Dinimiz İslam cemaatle yapılan ibadetlerin daha makbul olduğunu söylüyor. Peygamberimiz (s.a.s)  “Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan yirmi yedi kat daha faziletlidir.” buyurmaktadır. Ayrıca Sıla-i Rahim, gerek âyetlerde, gerek hadislerde, namaz, zekât gibi farz ibadetlerden hemen sonra zikredilmiştir. Alimler sıla-i rahimde bulunmanın vacib olduğu görüşündedirler. Bunun, terkedilmesi, yani akraba ve yakınlarla olan ilgisinin kesilmesi, büyük günâh sayılmıştır.

Rabbim bizleri sorumluluklarının farkında, insanların dertleri ile dertlenen, sevinçleri ile mutlu olan kullarından eylesin. Unutmayalım gönül sohbet ister, kahve bahane…