Çocuklarımızla İletişim

İletişim: bireylerin fikir bilgi tutum duygu ve davranışlarını çeşitli yollarla bir başkasına iletme ve paylaşma sürecidir.

”Sizler hiçbir şey bilmez bir durumdayken Allah sizi analarınızın karnından dışarı çıkardı; şükredesiniz diye size kulaklar, gözler, kalpler verdi.”  (Nahl, 78)

Çocuklar hiç bir şey bilmezken doğarlar önce kulaklarına ezan daha sonra doğru sözler söyleyerek çocukla iletişim başlar. daha sonra evdeki İslam ahlakını yaşayarak oturması kalkması konuşması izlediği televizyonla giz bir şey bilmeyen çocuğun  gözüne hitap edilir. üçüncü olarak ta çocuğun kalbine bizim sevdiklerimizi sevme bizim kızdıklarımıza kızmayı örnek aldığından sevdiklerimize ve kızdıklarıma dikkat ederek çocuğun kalbini de eğitiriz.

Ebu Hüreyre radıyallahu anh şöyle dedi: “Hz. Ali’nin oğlu Hasan r anhümâ, sadaka edilen hurmalardan birini alıp ağzına atmıştı. Bunu gören Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem:- “Bırak, Bırak! At onu!. Bizim sadaka edilen şeyleri yemediğimizi bilmiyor musun?” buyurdu. (Buhârî, Zekât 60, Cihâd 188; Müslim, Zekât 161)

Yani efendimiz daha çocuktur yesin yapsın bir şey olmaz demedi. izah ederek çocuğa gerekçesi ile beraber yasakladı. insanın çocuğuyla iletişimini en güzel örneği Hz Lokman ve çocuğunun iletişimidir. bize çok dersler çıkartır. 

Lokman oğluna öğüt verirken ona şöyle dedi: “Yavrucuğum ! Allah’a ortak koşma; çünkü O’na ortak koşmak kesinlikle çok büyük bir haksızlıktır.” (Lokman, 13)

burada hikmet verilen hz lokmanın öğüte başlarken zaman ve mekana dikkat etmek şartıyla ve yumuşak bir ses tonuyla  yavrucuğum diye başlaması çok önemlidir. Bir çok insan Çocuğuyla konuşurken bu metoda dikkat etmediği için iletişim baştan kopar. lokman suresi 19. ayette ise …sesini yükseltme; çünkü seslerin en çirkini eşeğin ­anırmasıdır.” diyerek hayat tarzını çocuğuna ahlak olarak uygulamıştır.

ikinci çıkartacağımız ders üzerimizde en büyük hakkı olan cenabı hakka şirk koşma diyerek ve şirk koşmanın büyük bir zulüm olduğunu anlatmıştır. şirk koşmak Allah’a denk veya devre dışı bırakarak hayat tarzı belirlemektir. oysa ihlas suresinde rabbimiz “Hiçbir şey O’na denk ve benzer değildir.” ihlas 4 diyor.  çocuklarımıza kural koyarken gerekçesi de mutlaka belirtilmelidir. 

”Biz insana anne babasıyla ilgili öğütler verdik. Annesi, güçten kuvvetten düşerek onu karnında taşımıştır; çocuğun sütten kesilmesi iki yıl içinde olur. Bunun için (ey insan), hem bana hem anne babana minnet duymalısın; sonunda dönüş yalnız banadır.” (Lokman, 14)

Buradan çıkaracağımız ders iyi hayırlı bir evlat yetiştirmenin yolu onu önce iyi bir kul olarak yetiştirmektir. iyi bir kul olduktan sonra Allah cc onu iyi bir evlat olma görevini burada hatırlatıyor.

Eğer anne baban, hakkında bilgin olmayan bir şeyi bana ortak koşman için seni zorlarlarsa bu durumda onlara uyma ama yine de onlara dünyada iyi davran; yüzünü ve özünü bana çevirenlerin yolunu izle. Sonunda dönüşünüz yalnız banadır. O zaman yapıp ettiklerinizin sonucunu size bildireceğim. (Lokman, 15)

itaat iki türlüdür Allah’a ve Rasulü’ne itaat mutlak itaattir. anne babaya itaat ise mukayyet itaattir. anne babamıza saygısızlık yapmayacağız ama bizi günaha çağırırlarsa da o zaman uymayacağız. buradan çıkaracağımız bir başka derste bana yönelenlerin yoluna uy dediği için mutlaka çocuğumuzu Müslüman bir sosyal çevre ile tanıştıracağız.

” Lokman, “Yavrucuğum (dedi), yaptığın iş bir hardal tanesi ağırlığında bile olsa, bir kayanın içinde saklansa veya göklerde yahut yerin dibinde bulunsa yine de Allah onu açığa çıkarır. Kuşkusuz Allah her şeyi bütün gizlilikleriyle bilir, O her şeyden haberdardır.”  (Lokman, 16)

buradan çıkaracağımız derste Allah inancının hemen arkasından ahiret inancının gelmesi Nahl suresi 60. ayette ” kötü sıfatlar ahirete inanmayanlarındır” dolayısıyla çocuklarımıza kazandıracağımız en önemli hasret Allah bizi sürekli görüyor, Allah her konuştuğumuzu duyuyor. yaptığımız bütün iyilik ve kötülük zerre miktarı da olsa Allah onu ödül veya ceza olarak hesaba çekecektir.

“Yavrucuğum, namazını özenle kıl, iyi olanı emret, kötü olana karşı koy, başına gelene sabret. İşte bunlar, kararlılık gerektiren işlerdendir.” (Lokman, 17)

”Kitaptan sana vahyedilenleri oku, namazı özenle kıl. Kuşkusuz namaz hayâsızlıktan ve kötülükten meneder. Allah’ı anmak her şeyden önemlidir. Allah yaptıklarınızı bilir.” (Ankebut, 45)

 lokman hekim oğluna Allah’a iman ahirete iman anlattıktan sonra ilk sıra namazı koymuştur. çünkü namaz ayette belirtildiği üzere bütün günah çeşitlerinden insanı alı koyar. bir insanın düzgün bir hayatının olması namaz bilinciyle ilgilidir aynı zamanda namaz insanın Allah inancını ve ahiret inancını kuvvetlendirir.

buradan çıkaracağımız bir başka hususta muhsin ve muslih dengesini tutmasıdır. Namazla muhsin yönümüz iyiliği emir kötülüğü nehiy de muslih yönümüzü canlı tutar. asır suresinde belirtildiği gibi kurtuluşa erenlerin sadece iman ve salih amel olmadığı aynı zamanda hakkı ve sabrı tavsiye etmek gerektiğini, iyiliğin sadece bizde kalmaması gerektiği topluma yayılmasının gerektiğini çocuğuna söylemiştir. bunun yolu da çocuğun vakıf çalışmalarına aktif görev almasıdır.

“Gurura kapılarak insanlara burun kıvırma, ortalıkta çalım satarak yürüme; unutma ki Allah gurura kapılıp kendini beğenen hiç kimseyi sevmez.” (Lokman, 18) 

İbadetin meyvesi güzel ahlaktır. efendimizin en önemli vasfı güzel ahlak sahibi olasını kalem suresinde belirtmiştir. bitmek tükenmek bilmeyen bir ecir vardır. bugün en çok güzel ahlak sahibi insana ihtiyacımız vardır. çocuklarımıza kazandıracağımız en önemli değerlerden birisi de  güzel ahlaktır. güzel ahlakın başlangıcı da güzel ve yerinde konuşmaktır.