Bizleri İmtihana Tabi Tutan Organ

Rabbimizin iradesiyle bu dünyaya çeşitli imtihanlardan geçip Rabbimize olan bağlılığımızı yaptığımız amellerle göstermek üzere dünyaya gönderildik. Bizlerden kastım elbette ki insanlar yani dünyada imtihanla yükümlü tek canlı türü. Öyleyse bizleri diğer canlılardan ayıran, imtihana tabii tutan farklı bir durum mevcut. İrade. İradeyi de illaki vücudumuzu diğer canlılardan farkı kılan bir şey meydana getirecek. Peki, bu iradeyi sağlayan şey nedir?

İnsan beyni temel anlamda kimilerine göre 5 kimilerine göre 6 lobtan meydana gelir. Beyin loblarının girinti çıkıntıları mevuttur ve şüphesiz her lobun girinti çıkıntılarının büyük anlamı vardır. 6 lob toplamda 52 bölgeye bölünerek her bölmeye bir veya birden fazla vasıf yüklenmiştir. Her bölge mükemmel ötesi bir çalışma prensibiyle vücudumuzun tüm yönetimini elinde tutar. Bunun dışında beynimizde, lobların haricinde çok daha farklı bölgeler de mevcuttur. Bunlardan birkaçı beyin sapı oluşumları, limbik sistem elemanları ve daha nicesidir. Benim asıl vurgulamak istediğim 6 lobtan 1 tanesi olan frontal lob ve limbik sistemdir.

Rabbimiz bizleri yaratırken bizleri diğer canlılardan farklı tutarak bizlere fazladan belirli özellikler vermiştir. Bu özellikler sonucunda irade denilen kavram ortaya çıkar. İnsanları diğer mahlûkattan ayıran ana fark muhakkak frontal yani alnımızın hemen arkasındaki lobtur daha doğrusu frontal lobun ön kısmı yani prefrontal kortekstir.  Kısaca bizim imtihana tabi tutan organımızdır.

Prefrontal korteks yüzeysel olarak ileri entelektüel zekâyı meydana getiren beyin kısmıdır. Yani bizleri diğer mahlûkattan ayıran şey ileri entelektüel zekâdır. Bu zekâ öğrenme, ezberleme, mantıklı davranış, irade gibi kavramları kapsar. Peki, biz ne kadar bunun farkındayız? Sizlere bir örnek vermek gerekirse 1850 yılları dolaylarında Amerika’da demiryolu ustası olan Phineas Gage geçirdiği bir kaza ile beyninin sol frontal lobuna demir giriyor ve yaklaşık 10 yıl daha yaşıyor.(Buraya fotoğraf koyamıyorum fakat oldukça ilgi çekici görselleri olan konu, internete adamın ismini yazarak bilgi sahibi olabilirsiniz). 10 yıl yaşıyor dedik bu ustaya fakat nasıl yaşıyor bir tahmin etmeye çalışalım. Hayır, yatalak şekilde yaşamıyor. Adam gayet gezip dolaşabilecek vücut yetkinliğine sahip fakat şöyle bir problem var. Bu insan tam anlamıyla ar damarı çatlamış şekilde yaşıyor. Yani üstte bahsetmiş olduğum ileri entelektüel zekâya sahip olmadan tabiri caizse sadece bir memeli hayvan gibi yaşamına devam ediyor. Bu olayın ardından ön beynin yani prefrontal korteksin kıymetini anlayabilir. Bizleri diğer canlılardan nasıl ayırdığını farkedebiliriz.

Prefrontal korteksin genel olarak işlevlerine değinirsek:

-Sosyal davranışlarımızı koordine eder.

-Motivasyon sağlar

-İrade verir

-Dikkat sağlar

-Kişiliğimizi oluşturur.

Ve daha birçok insana mahsus özelliğin var olmasına sebep olan özel bölgemiz prefrontal kortekstir.

İnsanı insan yapan prefrontal kortekstir dedik fakat diğer beyin azalarının etkisi yok mu tabi ki de var. Mesela duygu denilen kavramı algılamamızı sağlayan Limbik sistemdir. Limbik sistem, beynin derinliklerinde bulunan ve temelde duygu ve davranışların düzenlenmesi, uzun süreli hafıza, motivasyon ve koku duyusunun işlenmesinden sorumlu beyin bölgelerinin ortak adıdır. Aslında limbik sistem bizim beyin ölümümüzün gerçekleşmemesini sağlayan; beynimizi otomatik şarj eden bölümdür. Bizler gece uyku anında bazen rüya gördüğümüzü bazen ise görmediğimizi zannederiz. Fakat her insan her uykusunda milyonlarca rüya görür. Uyku anından beyin epey yavaşlar rüya görmez isek beyni çalıştıracak fonksiyon neredeyse yok denecek kadar azalır ve Allah korusun beyin ölümü gerçekleşebilir. Rüyayı sağlayan kısım ise Limbik sistemdir. Ayrıca Limbik sistem prefrontal korteks ile sıkı etkileşim haldedir. Mesela sevinç duyacağımız bir olay yaşadık ve yüzümüz gülecek. Sevinç duygusunu limbik sistem yaşatır. Yüzümüzü frontal korteks güldürür. Bu küçük örnek aralarındaki bağlantıyı açıklamak için yeterlidir.

Sonuç olarak Rabbimiz bizlerin somut şekilde hayal edemediği akıl, irade gibi kavramları, yapılan çalışmalar sonucunda, beynimizin ön lobu frontal korteksin yüze en yakın olan kısmına yani prefrontal kortekse diğer beyin azalarıyla bağlantı olacak şekilde nakşetmiştir. Bizlerin sorumlu olması elbette ki somut bir sebebe bağlanmış bu da prefrontal korteks olmuştur. Kalbimiz de dinimizde insanı insan yapan organlar arasında büyük öneme sahiptir fakat asıl irade denilen kavram yani bizleri Allah’a kul da eden Allah’a karşı isyankar da eden organımız olan prefrontal korteksin işlevidir. Rabbimiz bizleri mükemmel bir şekilde dizayn etmiştir. Özellikle hayvanlarla aynı olan beyin bölümlerimizin aksine farklı olan kısımları gördükçe hayrete düşmek resmen farz duruma geliyor. Allah bizleri prefrontal korteks başta olmak üzere tüm vücut azalarımızın kıymetini bilmemizi ve Prefrontal korteksin varlığına uygun hareket etmeyi, onu uygun kullanabilmeyi nasip etsin.

Rüya hakkında ilham aldığım video linki: https://www.youtube.com/watch?v=YaKmrAOHxAo