Bir Ölçü İnsanı Olarak Zeki Soyak Hocaefendi’den İslami Hizmetlerde Ölçüler

Zeki Soyak Hocaefendi, “O’nun katında her şey ölçü iledir”1 ilahî fermanını hayatının mihenk taşı yapmıştı. Hayatının her anında, her veçhesinde, her hal ve şartta, düşünce, fikir, duygu, davranış ve hareket tarzı boyutunda bu prensibin en rafine ve müstesna örneklerini vererek yaşadı. Sadece yaşamakla kalmadı, talebelerine, sevenlerine, dava arkadaşlarına her fırsatta bu “ölçü” ve “ölçülü olma” gerçeğini hatırlattı, anlattı ve tavsiye etti.2

O’nun maddî ve manevî hayatını bir bütün olarak şekillendiren temel ölçü tek kelime ile “İslam”dı. O, bunu bir slogan olmanın ötesinde hayatının her alanına taşıyarak uygulamalı olarak göstermiştir.3 O, bu uygulamanın içinde bireysel ve toplumsal hayatta İslâmî ölçülerin neler olduğu ve bunların nasıl yaşantıya geçirilmesi gerektiği noktasında örnek olmuştur. Bununla birlikte, İslâmî çalışma ve hizmetlerde esas alınması gereken İslâmî ölçüleri ve hareket tarzlarını da mükerrem bir yaşayan model olarak, teori ve pratiğiyle ortaya koymuştur.

O’nun belki de en mümeyyiz vasfı bu idi. Tek ve mutlak hakikat kaynağı olan İslam ile sarsılmaz bir iman, teslimiyet, ihlâs ve samimiyet temelinde sağlam bir rabıta kurmuş ve bu kanaldan zihnine ve gönlüne akan ilahî mesajları ilim ile harmanlamış ve bunu bu topraklardan aldığı irfan ve feraset imbiğinde damıtarak çağının idrakine, ihtiyaçlarına ve hastalıklarına hitap eden “ölçüler ve dengeler” manzumesi olarak istifadelere sunmuştur.

Zeki Soyak Hocaefendi’nin İslâmî hizmetlerde kılavuz olmak üzere büyük bir isabetle belirlediği bu “ölçüler ve dengeler” manzumesi, “İslam’ı bir bütün olarak algılamak”, “vasıtaları gaye edinmemek”, “mezhep, meşrep ve meslek taassubundan sakınmak”, “itidal üzere olmak” ve “işleri istişare ile yapmak” prensiplerinden oluşmaktadır. Dergimizin bu bölümünde, günümüz İslâmî çalışmaları için hayatî öneme sahip olduğunu düşündüğümüz bu yol gösterici ölçüler Zeki Soyak Hocaefendi’nin yakınında bulunmuş ve kendisi ile uzun süre birlikte çalışmış talebe ve mesai arkadaşlarınca ele alınacaktır.