Malcolm X’ten İslam Kahramanı Çıkarmak

Neden kendimize en çok benzeyen insanları en ufak farklılıklarında acımasızca eleştiririz. Bir de bunun tam tersi var. Bizle çok alakasız birinin en ufak benzerliğini gördüğümüzde onu da hemen kahraman yaparız. Mesela en büyük örneklerinden biri Malcolm X. Gelin bugün biraz bu aykırı adamdan bahsedelim.

Gençlik yıllarında hırsızlıktan hapse düşüyor. Oysa hırsızlık onun en basit suçlarından biri olabilir. Yıllarca uyuşturucu ticareti yaparken kendi de su gibi tüketiyor aynı zamanda. Kadın ticareti yapıyor ama onun esas görevi sıradan fuhuşla tatmin olmayan müşterilerine daha sapkın ortamlar hazırlamak. Silahları seviyor ve nadiren de olsa gaspçılık da onun bir mesleği. Bir de meslek olarak yapmadığı bir şey daha var. Evli bir bayanla yıllarca sevgililik yaşıyor. Zaten hırsızlıktan hapse düştüğünde 2 yıl değil de 10 yıl ceza yemesinin sebebi olarak bunu görüyor. ‘Bir beyaz kadını yoldan çıkarmış olmamı kaldıramadılar’ diye düşünüyor.

İslam dininde tövbe kapısı her zaman açıktır. Malcolm de Müslüman olduktan sonra tövbe etmiş ve hapisten çıktığında bir daha asla bu işlere bulaşmıyor. Biz de Müslüman olarak tövbe etmiş bir kişiyi bunlarla yargılayamayız. Diğer taraftan Malcolm Müslüman oldum diyor ama bahsettiği din ile bildiğimiz İslam sadece isimden ibaret bir benzerliğe sahip.

Elijah Muhammed diye birinden bu İslam’ı öğreniyor. Elijah onun şeyhi, lideri, imamı, hocası demek isterdim ama Elijah onun peygamberiydi. Tanrının insan suretinde kendine gözüktüğünü ve ona peygamberlik görevi verdiğini iddia ediyordu. İnsan şeklinde gözüken tanrı ise Allah değildi daha alt bir tanrıydı. Bir çeşit Hristiyanlıktaki Hz. İsa’ya atfedilen tanrılık gibi bir şey anladığım kadarıyla.

İnançtaki bu alakasızlık bunla da sınırlı değil. Elijah, İslam’ın siyah dini olduğunu iddia ediyor. Hatta ilk başta gerçek insan olarak sadece siyahların olduğunu, içlerinden bozguncu bir grubu tecrit ettiklerini işliyor. Tecrit edilen bu gruptan bilgili bir kişinin projesi olarak beyaz ırkın türetildiğini ve bunların şeytan gibi geri gelip siyahların dünyasını ele geçirdiklerini iddia ediyor. O yüzden tüm beyazlar özünde kötüdür kuralı temel inanç esasları oluyor.

Yıllarca bu dinin en büyük savunucusu olan Malcolm, Mekke’ye gittiğinde ilk defa gerçek İslam ile karşılaşıyor. Hatta 12 yıldır namazı bile görmeyen Malcolm ilk namazını burada kılıyor. İşte tam burada Malcolm ile ilgili kahramanlaştırıcı anlatılarımız başlıyor. Malcolm gerçek İslam’ı görünce Amerika’ya döner dönmez Elijah’tan ayrılıyor ve gerçek İslam’ı yaymaya başlıyormuş. Bu yüzden de yıllardır kendisine dokunulmayan Malcolm şehit edilmişmiş. Hikâyeyi böyle işlemek hoşumuza gidiyor. Diğer yandan Malcolm’ün ölmeden yakın zamanda tamamladığı profesyonel bir otobiyografisi var. Keşke Malcolm X hayranları bu kitabı kütüphanelerine süs olarak koymasa da okusalar. Elijah, nasıl İslam kaynakları bu kadar açıkken alternatif İslam uydurabiliyor ve inandırabiliyorsa bize de Malcolm’un hayatı birinci ağızdan kitaplaştırılmış olmasına rağmen alternatif bir kahramanlık hikâyesi aynı şekilde üfürülüyor ve inandırılıyor.

Gelelim şimdi Elijah’tan ayrılma hikâyesini bizzat Malcolm’den okuyalım. Bir kere Mekke’ye gittiğinde Elijah tarafından zaten kovulmuştu. Hatta Elijah’ın kendini öldürmek üzere görevlendirdiği kişiler kendisine itiraf bile etmişti. Peki, Malcolm gerçek İslam’ı görmeden neden Elijah’la arası açılmıştı. Daha doğrusu peşine suikastçı taktırmış ve Mekke’de gerçek İslam’ı görmüş olmasına rağmen Malcolm hala Elijah’ı soranlara aralarının iyi olduğunu söylüyordu.

Otobiyografisinde geri dönüp de gerçek İslam’ı tebliğ ettiği ile ilgili bir şey yazmamış. Hatta geri döndüğünde artık Müslüman olmayan siyahlarla da çalışmaya başlıyor. Tüm mesaisini siyahların ayaklanmasını örgütlemek için harcıyor. Yine İslam gündemini azalttığını daha çok siyah ezilmişlik vurgusuna yoğunlaştığını kendisi belirtiyor. Yani Elijah’la ayrıldığından beri bırakın gerçek İslam anlatısını söylemlerinde İslam kavramını hepten ikinci plana attığını görüyoruz.

Elijah’la ayrılmalarını hiçbir yerde İslami bir sebeple de anlatmıyor. Daha çok siyasi farklılıklar üzerinde duruyor. Bir de popülerliğine karşı kıskançlıkların artmasına vurgu yapıyor. Aslında o sırada Elijah’ın büyük bir skandalı da patlak veriyor. Sekreterleri bir bir Elijah’la zina ettiklerini ve çocuklarının babasının Elijah olduğunu iddia ediyorlar. Bize anlatılan hikâyelerde Malcolm’ün bu sebeple uyandığı da anlatılır ama gelin bir de bu olaya Malcolm açısından bakalım.

Skandalı başta görmezden geliyor, doğal olarak değer verdiği peygamberine konduramıyor. Sonra her yere yayıldığını görünce araştırıyor ve gerçek olduğunu öğreniyor. Elijah’tan randevu istiyor ve yanına gidiyor. Şimdi düşünün Malcolm acaba Elijah’a ne tepki verdi? Durun hemen okumayı kesin ve verilebilecek tüm tepkileri hayal edin. Şimdi de gelin Malcolm’ün tepkisine bakalım.

Sen Davut gibisin, Nuh gibisin, İbrahim gibisin diyor. Peki, ne alaka? İşte çözümü bulduğu yer Yahudi ve Hristiyanların peygamberlere iftiralarında saklı. Açmış peygamberlere atılan zina iftiralarını okumuş ve kendi peygamber kabul ettiği Elijah’a da olayı bu şekilde sunmayı teklif ediyor. İnsanlara önce bunları anlatalım peygamberlerin zina konusunda istisna olduğunu işleyelim bu işin içinden çıkalım diyor.

Malcolm’ün gerçekten bize sürekli anlatılanın ötesinde bir hayat hikâyesi var. Ne olursa olsun Malcolm ölmeden önce gerçek İslam dinini benimsemiş biri. Yani Müslümanlığını sorgulamak gibi bir amacımız yok ama dava edinip uğrunda öldüğü amacın İslam olduğu da söylenemez. Bununla beraber uğrunda öldüğü ezilmiş, dışlanmış bir halkın hakları var. Bu konudaki samimiyeti derecesinde ahirette sevap olarak karşılığını almasını dileriz.

Kendisi tarafından Alex Haley’e bizzat ve yıllarca emek vererek yazdırdığı otobiyografisi mevcut. Bu yazıyı yazarken bu kaynağı referans almış olup kendi görüşlerimi ekledim. Ben okurken ülkemizde oluşan Malcolm algısıyla örtüşen birini hissedemedim. Yine de bu eserin Müslümanlar tarafından okunmasının gerektiğini düşünüyorum. Malcolm belki bir kahraman olarak değil ama bu kadar şeffaf bir otobiyografi sunma cesareti açısından takdir edilmeli.