Rabbimiz Verdikleri İle İmtihan Ediyor

İnsan son nefesine kadar sorumlu olduğu her alanda imtihandadır. Dünya hayatının aldatıcı zevk ve menfaatlerden başka bir şey olmadığının idrakinde olanlar için bu imtihanlar kolaydır. Onlar için dünya nimetleri vasıtadır. Dünyayı gaye haline getirenler içinse bu imtihanlar çok zordur.

Din ile imtihan; Rabbimizin kullarına bahşettiği en büyük nimet din nimetidir.

“Oğullarım! Allah, sizin için bu dini seçti. Siz de ancak Müslümanlar olarak ölün.” (Bakara, 132)

En büyük imtihan da peygamberlere gönderdiği şeriatlarla imtihandır. Allah’ın ahkâmını öğrenip ona riayet eden ümmetler imtihanı kazanmış, o ahkâma riayet etmeyenler imtihanı kaybetmiştir. Hükmedenlerin en iyi hükmedeni olan Allah’ın hükmüyle hükmetmeyenler fasıklar, zalimler ve kâfirler olarak nitelendirilmiştir.

“Verdiği şeylerde sizi imtihan etmek için ümmetlere ayırdı. Öyleyse iyiliklerde yarışın.” (Maide, 48)

Ahkâmla imtihanı kazanan kullar, bütün imtihanları kazanmıştır. İmtihanın tüm incelikleri Rabbimizin ahkâmında haber verilmiştir.

Dünya ile imtihan; “And olsun mallarınız ve canlarınız konusunda imtihana çekileceksiniz.” (Âl-i İmran, 186)

Hayatta, hayat veren şeylerle imtihan olunuyoruz. Canlarla, mallarla ve mahsullerle imtihan. İnsanın, ilk insanla başlayan imtihan serüveni kıyamete kadar devam edecektir. İnsan ne kadar farklı imtihanlardan geçse de işin özünde fani hayatta fani şeylerle imtihan olmaktadır. Beka arzusu olan insan nasıl olur da faniye dalarak bakiyi unutur, fani içinde bakiyi arar?

Korku ile imtihan; “And olsun ki sizi biraz korku ve açlıkla, bir de mallar, canlar ve ürünlerden eksilterek deneriz. Sabredenleri müjdele.” (Bakara, 155)

“Oğullarınızı öldürüyor, kadınlarınızı sağ bırakıyordu. Bunda size Rabbiniz tarafından büyük bir imtihan vardı.” (Araf, 141)

Yardım ile imtihan; “(Savaşta) onları siz öldürmediniz, fakat Allah onları öldürdü. Attığın zaman da sen atmadın, fakat Allah attı. Mü’minleri, tarafından güzel bir imtihanla denemek için Allah öyle yaptı.” (Enfal, 17)

Bela ile imtihan; “Görmüyorlar mı ki onlar her yıl bir veya iki kere belaya çarptırılıp imtihan ediliyorlar. Sonra ne tevbe ederler ne de ibret alırlar.” (Tevbe, 126)

Münafıkların değişik vesilelerle çirkinliklerinin ortaya çıkmasına, rezil olmalarına rağmen bu hallerinden vazgeçmedikleri haber veriliyor.

Hayır ve şer ile imtihan; “Sizi bir imtihan olarak hayır ile de şer ile de deniyoruz.” (Enbiya, 35)

Nimetler ile imtihan; Azgınlıkları sebebiyle helak edilenlerin durumu haber verilerek uyarılıyoruz.

“Şüphesiz Rabbin gözetlemededir. İnsan ise Rabbi onu deneyip de kendisine ikramda bulunduğunda, ona bol bol nimetler verdiğinde ‘Rabbim bana ikram etti’ der. Ama onu deneyip rızkını daraltınca da ‘Rabbim beni aşağıladı’ der.” (Fecr, 14-16)

Kötülükleri Allah’a izafe edip iyilikleri kendilerinden bilenler uyarılıyor.

“İnsana bir zarar dokunduğunda bize yalvarır. Sonra ona tarafımızdan bir nimet verildiğinde ‘Bu bana ancak bilgim sayesinde verilmiştir’ der. Hayır, o bir imtihandır. Fakat onların çoğu bilmezler.” (Zümer, 49)

Şeytan ile imtihan; İns ve cin şeytanlarının vesveselerine karşı uyanık olmalı. “Allah, şeytanın verdiği bu vesveseyi kalplerinde hastalık bulunanlar ile kalpleri katı olanlara bir imtihan vesilesi kılmak için böyle yapar.” (Hac, 53)

İnsanlar ile imtihan; İnsan hayatın her safhasında temas halinde olduğu tanıdık tanımadık tüm insanlarla imtihan olmaktadır. “(Ey insanlar!) Sizi birbiriniz için imtihan aracı kıldık. Sabredecek misiniz?” (Furkan, 20)

Mucize ile imtihan; Ümmetler peygamberlerinin mucizeleri ile imtihan olmuş, onları sihir yapmakla itham etmişlerdir. “Onlara içinde açık bir imtihan bulunan mucizeler verdik.” (Duhan, 33)

Eş ve çocuklarla imtihan; Mü’min dünya ve ahiret mutluluğunu dengeleyen bir itidal çizgisini tutturabilmek için her şeyin hatta en yakınlarının ve en çok sevdiklerinin bile kendisi için bir imtihan olabileceğini asla unutmamalıdır. “Mallarınız ve çocuklarınız ancak birer imtihandır; Allah katında ise büyük bir mükâfat vardır.” (Teğabun, 15)

Amellerle imtihan; “İnsanların hangisinin daha güzel amel yaptığını deneyelim diye şüphesiz biz yeryüzündeki şeyleri ona bir ziynet yaptık.” (Kehf, 7)

Cihad ve sabırla imtihan;

“And olsun içinizden cihad edenleri ve sabredenleri belirleyinceye ve durumlarınızı ortaya koyuncaya kadar sizi deneyeceğiz.” (Muhammed, 31)

Bazen imtihan o kadar zorlu olur ki mü’minler çok şiddetli sarsılır. İmanının gücü ile sarsıntıyı atlatır. İşte bunlardan biri de ahzab savaşıdır. “İşte orada mü’minler denendiler ve şiddetli bir şekilde sarsıldılar.” (Ahzab, 11)

En zorlu imtihan da peygamberlerin imtihanıdır. “Davud, bizim kendisini imtihan ettiğimizi anladı. Derken Rabbinden bağışlama diledi, eğilerek secdeye kapandı ve Allah’a yöneldi.” (Sad, 24)

Her ne ile her ne şekilde imtihan olursak olalım yapılacak tek şey Rabbe yönelmek, O’na tazim ve hürmette bulunarak O’ndan yardım dilemektir.