İLMİHAL- Leyle-i Kadir

Kur’an-ı Kerim’in nüzulünün başlangıcı olan o mübarek gece, Kadir gecesi. Ramazan’ın sonuna yaklaştıkça son on günün tekli gecelerinde aradığımız o gecenin adıdır Kadir. Bir ömre bedel olan, bin aydan daha hayırlı olan gecenin adıdır kadir. Rasulullah da bu gecenin önemine binaen “Kim Kadir gecesini fırsat bilir, kendini affettirmeye çalışarak geceyi ihya ederse günahları affedilmiş olarak gecenin sabahına çıkar” [2] buyurmuştur.

Kur’an-ı Kerim’in 97. suresi olan Kadir, iniş sırasına göre yirmi beşinci suredir. Abese suresinden sonra, Şems suresinden önce Mekke’de inmiştir. Bir rivayete göre müfessirlerin çoğu Medine’de indiğini söylemişlerdir.[3] Kadr kelimesi sözlükte “güç, hüküm, değer, şeref” gibi anlamlara gelir. Özellikle Kur’an’ın bu gecede indirilmesinin geceyi şereflendirdiğini ve kadrini yücelttiğini ifade etmek üzere ona bu isim verilmiştir. Surenin mealine değinecek olursak:

Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla

1. Şüphesiz, biz onu (Kur’an’ı) Kadir gecesinde indirdik.

2. Kadir gecesinin ne olduğunu sen ne bileceksin!

3. Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.

4. Melekler ve Ruh (Cebrail) o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner.

5. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir.[4]

Surenin 1. ayetinde Kur’an’ın bu gecede, Bakara suresinde de Ramazan ayında indirildiği belirtilmiştir. Buna göre Kadir gecesinin Ramazan ayı içerisinde olduğu açıktır; Ramazanın hangi gecesine denk geldiği konusunda farklı görüşler vardır.

Kadir suresinin 2. ayetine cevap veren sonraki ayetlerde onun tarihinin açıklanması yerine bu gecenin önemi, insanlar için hayır ve bereketi üzerinde durulmuştur. Kadir gecesinin bin aydan hayırlı olduğunu bildiren 3. ayetiyle bu gecede yapılan ibadet ve hayırların içinde Kadir gecesinin bulunmadığı bin ayda yapılanlardan daha çok sevap getireceği belirtilir.

Kadir gecesinin bin aydan hayırlı oluşunun başka bazı sebepleri de açıklanmaktadır. Bu gece Allah Teâlâ’nın vereceği görevleri üstlenmek üzere melekler ve ruh yeryüzüne inerler. 4. ayetteki “ruh”tan maksat Cebrail’dir. Cebrail meleklerden biri olmakla birlikte makamının yüksekliğini ve şanının yüceliğini göstermek üzere ayrıca zikredilmiştir.

5. ayette Kadir gecesinin esenlik ve mutluluk gecesi olduğu ifade edilmiştir. Melekler gecenin başından itibaren tan yeri ağarıncaya kadar gruplar halinde inerek müminlere selam verirler. Bu durum gecenin karanlığı çekilinceye kadar devam eder.

[1] Oğuzhan KARAYEL, Kırıkkale Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Y.L.

[2] Buhari, 4; 235

[3] bkz. Şevkânî, V, 554.

[4] Diyanet İşleri Başkanlığı Meali, Kadir Suresi 97/ 1-5.