Amelleri Mış Gibi Yapmak mı Mis Gibi Yapmak mı

Hiçbir kimsenin tatlı sözünü beğenme,
O söylediklerini yaptıklarıyla süslemediği sürece…

Yüce Rabbimiz şöyle buyurmaktadır:

Kim dünyada ve ahrette güç, kudret, itibar, üstünlük, yücelik ve şeref istiyorsa, bunu Allahtan istesin; çünkü şeref ve yücelik, tamamen ve yalnızca Allah’ın elindedir ve onu dilediğine verir. Bunu elde etmek için, dosdoğru bir imana sahip olmanız ve bu inancınızı güzel davranışlarla ortaya koymanız gerekir. Çünkü ancak iyi niyet, sağlam iman, güzel söz ve güzel düşünceler O’nun katına yükselir fakat bunları O’na yükseltecek olan, ancak ve ancak güzel davranışlardır. Dolayısıyla ibadetlerle, salih amellerle, güzel davranışlarla desteklenmeyen kupkuru bir iman, sahibine hiçbir yarar sağlamayacaktır. Bunun içindir ki, İslam’a ve Müslümanlara karşı çirkin tuzaklar peşinde koşanları çetin bir azap beklemektedir ve onların bütün tuzakları yok olup gitmeye mahkûmdur! (Fatır, 10)

İşte onlar Rablerinin ayetlerini ve O’na kavuşacaklarını yok sayıp inkâr eden ve bu yüzden yaptıkları bütün iyilikler geçersiz sayılan, boşa giden kimselerdir. Öyle ki, tartılacak iyilikleri kalmadığından hesap gününde onlar için terazi bile kurmayacağız. Yani yaptıkları sözde iyiliklere değer vermeyecek, hiçbirini dikkate almayacağız. (Kehf, 105)

Amel kelimesinin sözlüklerde meşgale, iş, uğraş, tatbik, ibadet, dinin emirleri doğrultusunda hareket etme gibi anlamları vardır.

Bir insanın hayat dengesinin sağlıklı olması için de sözleri ile amellerinin aynı doğrultuda olması, uyuşması lazımdır. Aksi durumda ikiyüzlü bir kişilik oluşacaktır ki bu da toplumsal çöküşün başlangıcı anlamına gelmektedir.

Bir amelin insanı Allah katında yükseltmesi için ıslah edici olması gerekir. Islah edici amel ise zikirdir. Peygamber efendimiz aleyhisselam bir hadis-i şerifinde “Amelin halis olsun azı da sana yeter.” (Müsned) buyurarak amellerin nitelikli olmasının önemine dikkat çekmektedir. Yine Peygamber efendimizin şöyle dua ettiğini biliyoruz: “Faydasız ilimden, yükseltmeyen amelden ve kabul olunmayan duadan sana sığınırım Ya Rabbi!”

Salih nitelikli ameller güzel sözleri Allah’a yükseltmektedir. Amel kavramı ise söylenen sözün icra edilişidir. Salih amellerin insanları nasıl etkilediğini daha farklı bir bakışla görmek adına şu hadis-i şerifler örnek gösterilebilir;

Ebu Hureyre radiyallahu anh peygamber efendimizden rivayetle şöyle buyurmuştur: Kötü ahlaklı bir kadın, sıcak bir günde, bir su kuyusunun yanında dönen bir köpek gördü. Köpek susuzluktan dilini çıkarmış soluyordu. Kadın ayakkabısını çıkartıp onunla köpeğe su verdi. Bu ameli (davranışı) sebebiyle kadın mağfiret olundu (affedildi, bağışlandı.).”

İbn-i Ömer radiyallahu anh bir kadının eve hapsettiği bir kedi yüzünden cehenneme gittiğini belirtmektedir. Bu kadın kediyi hapsederek yiyecek vermemiş, yeryüzünün haşeratından yemeye de salmamıştı.
Bu hadislerde peygamberimiz bir kadının bir köpeğe su vermesinden dolayı aldığı mükâfat ile başka bir kadının kediye verdiği zarardan dolayı aldığı cezayı ifade etmektedir.

Bu da gösteriyor ki küçük gördüğümüz bir amel dahi insanın kurtuluşuna vesile olabilmektedir. Küçük zannedilen bir günah da insanın cehenneme gitmesine sebep olabilir…

Buradan almamız gereken hisse hiçbir amelin hafife alınmaması gerektiğidir. Lakin her köpeğe su verenin cennete gideceğini, her kedi öldürenin de cehenneme gideceğini elbet iddia edemeyiz… Nitekim amellerimize bir bütün olarak bakmamız gerekmektedir.

MIŞ GİBİ YAPMAK ZOR ZANAATTIR…

NEREYE KADAR MASKESİYLE DOLAŞABİLİR Kİ İNSAN?

“Güzel sözleri salih amel yükseltir.” ifadesinin bir öğüt, nasihat ve amele teşvik niteliğinde olduğunu anlamalıyız ve bu doğrultuda hareket etmeliyiz. “Güzel sözler ona yükselir.” ifadesi mecazlı bir ifadedir ve asıl anlatılmak istenen Allah azze ve celle’nin bunu kabul etmesi veya bunu bilmesidir. Amelin salih olması amelde ihlâslı olmak anlamındadır. Dolayısıyla namaz, oruç, zekât, hac gibi ibadetlerin Allah azze ve celle için değil de gösteriş için yapılması bu ibadetlerin kabul edilmeyeceği anlamına gelmektedir.

İbnül Arabî şöyle söylemiştir: Kişinin yüce Allah’ı azze ve celle zikretmek suretiyle söylediği söz ile birlikte salih amel bulunmayacak olursa fayda vermez…

Çünkü sözü davranışına aykırı olan bir kimsenin bu sözü aleyhine bir vebaldir.

Sonuç olarak insan hayatında aslolan salih (güzel) ameldir, bu amelin de ihlâsla Allah azze ve celle rızası için yapılması elzemdir. Ancak bu şartlarla insanın işlediği amelden faydalanması söz konusu olabilir, aksi durumda işlenen ameller sahibine bir fayda vermeyecektir. Toplum olarak çok dinleyip az ve niteliksiz (…MIŞ GİBİ) yaşamayı acilen bırakmamız gerekiyor.

Kaynakça

Tefsirü’l Münir, Prof. Dr. Vehbe Zuhayli
El-Camiu Li-Ahkami’l-Kur’ân, İmam Kurtubi
Kısa Açıklamalı Kur’an-ı Kerim Meali, Mahmut Kısa