Orucun Maddi ve Manevi Kazanımları, Etkileri

Ramazan, Recep ve Şaban ayından sonra gelir, üç ayların sonuncusudur. Ramazan ayı denince akla oruç gelir. Ramazan ayında oruç tutmak her Müslüman’a farz kılınmıştır. Ramazan ayında oruç tutulduğu için bu aya “Oruç Ayı” da denir. Oruç kelimesi Türkçe olup Arapçası savm’dır.

Ramazan Kelimesinin Anlamları

Ramazan kelimesi güneşin sıcaklığının şiddetini artırmasıdır ki, Arapçada böyle kızgın yere ‘Ramda’ denir. Ramazan ‘Ramda’ mastarından türer ve yanmak manasına gelir. Bu aya Ramazan denmesinin sebebi de bu ayın günahları yakmasıdır. Yine Ramazan kelimesi ‘yağmur’ anlamına da gelir. Yaz sonunda güz mevsiminin başlangıcında yağıp ‘yeryüzünü temizleyen’ manasına gelen ‘ramadıyu’ mastarı da aynı köktendir. Ramazan ayı da ehl-i imanın günahlarını yıkayıp temizlediği için bu ifadeyle isimlendirilmiştir.

Kur’an’ın İndirildiği Ay

Ramazan ayının fazileti oruç ayı olmasından ziyade, Kur’an-ı Kerim’in bu ayda indirilmeye başlanmasındandır. Bu konuda Rabbimiz şöyle buyurur: “Ramazan öyle bir aydır ki, bu ayda Kur’an, insanlara yol gösterici ve doğruyu yanlıştan ayırıcı belgeler olarak indirildi. Sizden bu aya ulaşan oruç tutsun…” (Bakara, 185)

Ramazan ayı içinde öyle bir gece vardır ki o gece, içinde ‘Kadir Gecesi’ olmayan bin aydan daha üstündür. Bin ay yaklaşık 83 yıldır. Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de “Biz onu (Kur’an’ı) Kadir gecesinde indirdik.” (Kadir, 1) buyurarak Kadir gecesinin önemine dikkat çeker.

Ramazan ayının rahmet ve bereketi çok büyüktür. Bu ayda zaten her zaman yapmakta olduğumuz kulluk görevlerimizi daha da çoğaltmalıyız. Tövbe, Kur’an’ı ve anlamını okuma, bol bol ibadet, Allah azze ve celle’yi anma, dua etme, yoksul ve muhtaçlara yardım etme, hayvanları sevip koruma vs. gibi. Bunlar çoğaltılarak yapılırsa Ramazan ayından gerektiği gibi yararlanmış oluruz. Aksi takdirde ömrümüz boşu boşuna geçer gider.

Oruç İbadeti

Orucun Tanımı: Tanyerinin ağarmasından (imsak) başlayarak, güneşin batışına (akşam vaktine) kadar yemekten, içmekten ve cinsel arzulardan uzak durmaya “Oruç İbadeti” denir. Tarif böyle ise de biz vücudumuzun tüm organlarına ‘Oruç’ tutturmazsak orucu layık olduğu şekilde tutmuş olmayız. Yani Rabbimiz azze ve celle’nin bizim bir şey yiyip yemememizle ilgili isteğinden maksadı ağzı bağlı bir varlık olmak yerine kulluğunun farkında olan bir insan olmamızdır.

Oruç ibadeti sadece aç kalmak ve cinsel arzulardan uzak kalmakla bırakılmamalı. Orucu tüm organlarımızla ve tüm duygularımızla tutmalıyız. Oruç ibadetiyle nefsimizi kontrol altına almalıyız. Oruçlu iken davranışlarımıza daha bir dikkat etmeliyiz. Kimsenin aleyhinde konuşmamalıyız. Gıybet ve dedikodu gibi dinimizin yasakladığı kötü davranışlardan uzak durmalıyız. İbadetleri, infakları çoğaltmalıyız.

Oruç Kimlere Farzdır?

Bunları yazıp söylemek kolay da, bu uzun yaz günlerinde doktora gidip rapor alan Müslümanları ne yapacağız? Yine hiç utanıp sıkılmadan çarşı pazarda oruç yiyen Müslümanları ne yapacağız? Onları hâkimlerin hâkimi olan Allah azze ve celle’ye havale ederken eskiden Müslümanların tuttuğu oruca hürmeten dışarıda yiyip içmeyen ehl-i kitabın bu insanlardan daha şahsiyetli olduğunu da söylemeden geçmeyelim.

Adet günlerinde bayanlar oruç tutmazlar. (Bu konuda, meşhur olmak için oruç tutar diyenlere inanmayın!) Orucu bozup-bozmayan durumlar bir dergi sahifesine sığmayacak kadar geniş olduğundan bunlar için ilmihal kitaplarına bakılabilir.

Orucun İnsana Sağladığı Faydalar

Oruç Allah’ın emri olduğu için tutulur. Faydalarını göz önüne alarak oruç tutmak uygun değildir. Oruç sadece Allah azze ve celle’nin rızasını kazanmak için tutulur. Bununla beraber her ibadetin bir hikmeti ve bazı faydaları vardır. Oruç ibadetinin de insana sağladığı bazı yararlar şunlardır:

*Oruç insanın iradesini kuvvetlendirir.

*Oruç, yoksul ve aç kimselerin durumlarının daha iyi anlaşılmasını sağlar.

*Oruç şükrü öğretir bize, onunla nimetlerin kadir ve kıymetini biliriz, anlarız.

*Oruç bir kalkandır, mü’mini kötülüklerden korur.

*Oruç, manevi bir hazdır, zevktir, mü’mine huzur verir.

*Oruç maddi ve manevi tedavidir, insanı her türlü hastalıklardan uzaklaştırır. Onun içindir ki Allah Resulü “Oruç tutun, sıhhat bulun.” (Taberani) buyuruyor.

*Orucun bedenimize de faydası vardır. Mide ve kalp daha az çalışır ve bütün organlar dinlenir. Vücuttaki yağ ve besin depoları yenilenmiş olur.

*Oruç ibadeti, insana iftar ve sahur ile kılınan teravih namazlarıyla, okunan Kur’an’larla ve diğer ibadetlerle hayatı disipline etme imkânı tanır.

*Oruç, nefsi terbiye eder.

*Oruç, şefkat ve merhamet duygularını geliştirir.

*Oruçla Allah’ın rızası ve sevgisi kazanılmış olur.

*Oruç insanı kötülüklerden uzaklaştırır.

*Oruçlu kişi sabırlı olmayı öğrenir.

*Oruç insana ruh sağlığı kazandırır. Dini görevini yerine getirmekle insanın ruhu huzur bulur. Kalbi tatmin olur.

Hadis-i Şerifler

*“Özürsüz olarak Ramazan’da bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl boyu oruç tutsa, Ramazan’daki o bir günlük sevaba kavuşamaz.” (Tirmizi)

*“Ramazan ayında rahmet kapıları açılır, cehennem kapıları kapanır, şeytanlar bağlanır. O ayda bir gece vardır ki bin aydan daha kıymetlidir. O gecenin (Kadir) hayrından mahrum kalan, her hayırdan mahrum kalmış sayılır.”

*“Ramazan ayında orucu farz bilip sevabını da Allah azze ve celle’den bekleyerek oruç tutanın günahları affolunur.”

*Oruçlunun ağız kokusu Allah yanında misk kokusu gibidir.

*Bilhassa oruçlu iken çirkin, kötü söz söylemeyin! Birisi size sataşırsa ona ‘Ben oruçluyum.’ deyin! (Buhari)

*Temizlik imanın yarısı, oruç da sabrın yarısıdır. (Müslim)

Fidye, Oruç Kefareti, Teravih, Kadir Gecesi, Mahya, Oruç çeşitleri (Farz, Vacip, kaza vs.), Fitre, Sahur, İmsak, İftar, İftar Duası, Hatim, Mukabele gibi kelimelerimizi yerimizin darlığından dolayı açıklayamadık, bunları ilmihal kitaplarından öğrenebilirsiniz.

Not: Ramazan aylarında TV’lere çıkıp İslam’da olanları değil de İslam’da olmayanları anlatanlara özellikle dikkat edin.