Niyet, Eylem, Ahlak

İsmiyle. Hamd Rabb’ime, Salât Habib’ine…

İlk söz:

“Ameller niyetlere göredir.” Hadis.

1. Ne yaptığınız önemlidir. Niçin yaptığınız ise ondan da mühimdir.

2. Eyleminizin değeri niçin yaptığınızla belirlenir.

3. Aynı şeyi yapan iki insanı birbirinden üstün kılan o işi gerçekleştirme nedenleridir.

4. İmanın, düşüncede somutlaşmış haline ahlak denir.

5. Düşünceniz İslamlaşmadan Müslüman olamazsınız.

6. Bireysel Müslümanlaşma sürecinde niyeti yüceltmek hedef olmalıdır.

7. İki iyi işten en iyisi daha yüce bir niyetle yapılanıdır.

8. Niyetlerimizi bilenin oluşu niyet tashihinin temel taşıdır.

9. Terazide elimize sadece niyetlerimiz konulur.

10. Niyeti yüce olanın ameli düşük olamaz.

11. Niyetinin zelil ettiği bir kimseyi ameli yüceltemez.

12. Düşüncesinde kötülüğü üreten o işi yapmasa bile ahlaksızdır.

13. Ahlak düşüncede başlar ve burada biter.

14. Eylemin ahlakiliği yoktur sadece niyetin ahlakiliği vardır.

15. Ahlaksız eylem yoktur. Ahlaksız düşünce vardır.

16. Eylemler sadece niyetlere nispetle ahlakın konusu olabilir.

17. Ameli ne olursa olsun düşüncesi kötü olan ahlaksızdır.

18. Niyette münafıklık mümkün değildir.

19. En yüce işler bile ahlaksızlığa alet edilebilir. Bu sadece niyet meselesidir.

20. Düşüncen kadar Müslüman; niyetin kadar ahlaklısın.

21. Ahlaksızlığın en kötüsü herhangi bir şeyi kötüye kullanmaktır.

21. Kötüye kullanılan şeylerin en mazlumu bilgidir.

22. İyi niyetimizin kötüye kullanımı bilgisizliğimizin ispatıdır.

23. İyi niyetli olmak saflık değildir.

24. Müslümanların en üstünü uyanık Müslümandır.

İki örnek:

1. Bir adam bir çeşme başına gitti. Su içecekti. Atını bağlamak üzere bir yer aradı, bulamadı. Bir kazık yaptı ve yere çaktı. Atını bağlayıp su içti. Giderken “Gelenler atlarını buraya bağlayıp su içebilsinler” düşüncesiyle kazığı olduğu yerde bıraktı. Daha sonra yürüyerek gelen başka bir adam kazığı gördü. “İnsanlar takılır ve düşerler” düşüncesiyle kazığı çıkarıp attı. Kazığı çakan da çıkarıp atan da iyi iş yaptı.

2. Bir adam spor salonuna gitti. Elbiselerini çıkarıp eşofmanlarını giydi. “Param çalınmasın” düşüncesiyle cüzdanını yanına aldı. Bir başka adam da spor salonuna gitti. Elbiselerini çıkarıp eşofmanlarını giydi. “Bir başkasının hırsızlık yapmasına fırsat oluşturup da onun hataya düşmesine vesile olmayayım” düşüncesiyle cüzdanını yanına aldı. İkinci adam niyetinin yüceliği sebebiyle ilkinden üstün oldu.

Son söz:

“Allah suretlerinize ve mallarına değil, kalplerinize ve işlerinize bakar.” Hadis.

*Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalı Öğretim Üyesi