KÜRESEL KÖY

Farklı tarihsel zamanlar, insan bilgisinin tüm eğilimlerini belirlemiştir ve yönlendirmiştir. Gelişmeler, değişimler ve dönüşümler, yeni katkılar, gerçekliği takdir etme ve bu takdirle iletişim kurma yolunda derin değişiklikler yaratmıştır.

McLuhan, insanlık tarihini teknolojik gelişmeler üzerinden okuyarak, bu gelişmelerin insanlık tarihinde çağlar açıp çağlar kapattığını öne sürmüştür. Ona göre, insanın birer uzvu olan aletleri, insanlar icat ederken bu aletler insan kültürüne ve yaşamına etki etmektedir. Söz gelimi yazının bulunması, matbaanın icadı ve elektronik icatlar insanın hem birey olarak hem de toplumsal yaşamında değişimler yaşamasına neden olmuştur.

McLuhan insanlık tarihini 4 önemli döneme ayırmıştır. Bu dönemlerden bir diğerine geçiş iletişimin toplum üzerinde büyük değişikliğe yol açmasından kaynaklanmaktadır. Bu dönemleri şu şekilde ifade edebiliriz.

1. Kabile Çağı: Kabile çağını değiştirecek buluş, fonetik alfabedir ve işitseldir.

2. Edebiyat Çağı: Alfabenin bulunmasıyla edebiyat çağına geçilmiştir. Bu dönem insanlar için büyük değişim olmuştur. İşitsel ve görsel bir çağdır.

3. Basım Çağı: Edebiyat Çağı basım teknolojisinin ortaya çıkmasıyla yok olmuştur. Gutenberg’in buluşu sonrası basılı çağa geçilmesiyle görsel bağımlılık artmıştır.

4. Elektronik Çağ (içinde bulunduğumuz çağ): McLuhan’a göre telgrafın icat edilmesiyle insanlar büyük bir değişim geçirerek “elektronik çağa” geçmişlerdi.

Yeni nesil iletişim teknolojileri sayesinde dünyanın her yanına istediğimiz anda görüntülü ve sesli olarak ulaşabiliyorum ve etkileşim kurabiliyoruz, buna ubiquitous deniliyor. McLuhan, zaman ve mekan kısıtlamalarını ortadan kaldıran bu teknolojilerin dünyayı global bir köye dönüştürdüğünü savundu. Köyler küçüktür, herkesin her şeyden haberi vardır, herkes eşit seviyededir ve topluluk homojendir, McLuhan dünyanın böyle olacağını söylüyordu, kısmen dedikleri gerçekleşti.  

McLuhan’a göre bu global köyde her şey aynı anda olmakta, zaman ve mekan kavramları yok olmaktadır. Global köy bir bakıma tüm dünyanın benzer markaları kullanmaları benzer ürünleri tüketmeleri olarak da düşünülebilir. McLuhan da, enformasyonun tüm dünyaya yayılmasının küresel bir tüketimi ortaya çıkardığını söylemektedir. Global köy, global kente dönüşmüş, bu kentin yöneticileri ise reklamcıların reklamlarını yaptığı tüketim mallarının üreticisi olan ulus ötesi şirketlerdir. Bu şirketler dünya ekonomisini dolayısıyla dünyanın yönünü belirlemekte bu gücüyle de insanların tüketim alışkanlıklarını değiştirmekte ve insanları hızla birer tüketim makinesi haline getirmektedir.

McLuhan 60’lı yıllarda teknolojik gelişmelerin dünyayı global bir köye dönüştüreceğini söylemiştir. İnternetin ordu ürünü olmaktan çıkıp ticari anlamda kullanılmasıyla ve dünyada hızla yaygınlaşmasıyla birlikte “Global Köy” kavramı tam anlamıyla gerçekleşmiştir. Günümüzde bilgisayar teknolojisi olmadan oluşturulmayacak ve kullanılamayacak teknolojiler olarak tanımlanan “yeni medya” konusunu önemli gören hemen hemen herkesin kendisini McLuhan’ın 1960’lı yıllarda yaptığı medya çalışmalarına dönmek zorunda hissetmesi ona “dijital çağın kâhini” denmesinin nedenini açıkça ortaya koymaktadır. Zaman ve mekân kavramının ortadan kalktığı, bilgiye erişmenin sınırsız hale geldiği dijital ve interaktif çağda, her şeyin aynı anda gerçekleştiğini vurgulayan McLuhan’ın “küresel köy” kavramını günümüz egemen kitle iletişim aracı olan internet için de kullanabilmek mümkündür.

Kaynakça: Marshall Mcluhan  Global Köy