KAPAK – “Bismillah” De ve Yürü/Sinan Gün

ALLAH erlerinin ilim yolculuğu hiç bitmez. Allah insanı öğrenme ve öğretme kabiliyetleri ile yaratmıştır. Buna sırtını dönen Müslüman, gücü yettiği halde bir şey yapmamanın verdiği pişmanlık ile huzur-ı ilahiye çıkacaktır. Bu yüzden Resul-i Ekrem (s.a.s) bizleri şöyle uyarır: “Ya öğreten ol ya öğrenen ol, ya dinleyen ol ya da ilmi destekleyen ol. Sakın beşincisi olma, helâk olursun!’’

Bir ilim medeniyetinin temsilcisi olan Müslümanın bu temsiliyeti bir yıllık, bir dönemlik, bir mevsimlik değil, süreklidir. Heyecan ve enerjisini de Kur’an ve sünnetten alır. Dinlenirken, eğlenirken dahi Allah rızasını düşünür; Allah rızasına muvafık olmayan işlerden de uzak durur. İnşirah suresi yedinci ayette Rab Teâlâ şöyle buyuruyor: Öyleyse mühim bir işi bitirdiğinde (boş kaldın mı) başka bir mühim işe (başka bir işe) koyul.’’

Resulullah’a (sav) ve O’nun şahsında Müslümanlara bütün vakitlerini hayırlı ve yararlı faaliyetlerle değerlendirmeleri; ibadet, dua, tebliğ ve irşat gibi dinî faaliyetlerin de çalışma, üretme, öğrenme-öğretme, yardımlaşma ve dayanışma gibi dünyevî faaliyetlerin de hakkını vermeleri emredilmiştir. Bunun için işte sana fırsat: YAZ KUR’AN ve ETKİNLİK KURSLARI.

Yaz Kur’an kursları öğretmenliği/hocalığı için seçilmiş veya sen zahmeti kadar rahmeti de büyük olan bu göreve talip olma iradesini gösterebilmişsen bu, bu işi yapabilecek özellikte olduğunun bir göstergesidir. Zaten sıradan kimselere teklif edilen veya pedagoji yanında bir vicdan eğitiminden geçmemiş kişilerin üstlenebileceği bir sorumluluk değildir söz konusu olan vazife. Allah için zamanından, ailesinden, parasından, bahçesinden fedakârlık yapmanın ne olduğunu bilen, gönlü güzel ve bir o kadar büyük olan babayiğitlerin işidir.

Ey vakıf, dernek, cami gönüllüsü eğitimci kardeşim! Bu iş tam senlik. Öyle ki yıllardır içerisinde bulunduğun İslami hizmet/eğitim süreci farkında olmasan da seni buna hazırladı. Kurs başlayıp da Kur’an talebeleri önüne geldiğinde yılların birikimi kendiliğinden ortaya çıkacaktır. Öncelikle bu tür etkinliklerin vakıf ve dernekler aracılığıyla uzun süredir yapılageldiğini ve bu konuda çok ciddi tecrübe birikimi oluştuğunu bilmeni isterim. Kafanda oluşan birçok sorunun cevabı çoktan verilmiş ve seni beklemektedir.

Yaz kursunda daha verimli olmak istiyorsan:

1-Kendi çocukluğun ile kıyaslamalar yaparak eksik fazla ne buldun ne gördün, nelerin eksikliğini hissettin? Kafanda bir muhasebesini yapman faydalı olacaktır.

2-Kendi çocuklarını düşün. “Buradaki benim çocuğum olsa (ki manevi olarak gerçekten de öyledir) nasıl bir yaz kursu geçirmesini isterdim.’’ sorusunu kendine sorup cevaplarını not etmelisin.

3-Çocuklar nasıl bir kurs istiyor, onların da beklentilerini karşılayarak nasıl faydalı olurum gibi soruları da samimi bir şekilde cevaplamalısın.

Eğitimin ve eğitimcinin adeta hüviyet değiştirdiği bir çağda Kur’an ve ahlak eğitimi yapabilmenin zorluğu ortada ama yardım ve destek büyük yerden olduğu için küçük adımların büyük sonuçlar getirdiği çok zaman görülmüştür. Gerçekten de orta ve yaşlı neslin zihinlerindeki öğretmen-öğrenci ilişkisi zihinlerde kaldı. Pratikte yok. Katı bir anlatım tekniği ile tek taraflı bilgi aktarımı şeklinde yapılan eğitim öğretim anlayışı okullarda çoktan hükmünü yitirirken yaz tatili sürecinde etkinlik ağırlıklı yapılan Kur’an kurslarında zaten olmazdı.

Bu süreçte, okullarda gösterilen ihtimamın çok daha fazlası gösterilirken uygulanan pedagojik formasyon ilke ve anlayışları iki ile dört ile çarpılarak uygulamaya geçirilmelidir. Bizi buna zorlayan, zamanın ve öğrencilerin hassasiyeti yanında daha da önemlisi öğretilmeye çalışılan Allah ve O’nun yüce kelamıdır. Dahası körpe dimağlarda bunlara yönelik olumlu bir intiba bırakmak öğretmekten daha da önemlidir.

Yaz Kur’an kursları başka kurslara benzemez. Dini bir kimlik taşır. Çocuklar dini, hocasıyla özdeşleştirerek tanır. Bu nedenle öğretmenler giyim kuşamdan konuşmasına varana kadar dikkatli olmalı, sağlam kaynaklardan beslenen sahih bilgileri tam bir Müslüman özgüveni ile çocuklara aktarmalıdır. Yaz kursları sadece Kur’an okuma ve ezber yapılan Kur’an kursu değil, aynı zamanda iman, ahlak, siyer, fıkıh gibi İslami ilimlerin de temellerinin atıldığı ve tanıtıldığı yerlerdir.

Yaz kurslarında eğitim öğretim faaliyetleri çeşitlendirilmeli; sanat, oyun, eğlence, spor gibi güzel vakit geçirme yolları da birer eğitim etkinliği gibi görülmelidir. Velilerin beklentisi ile çocukların beklentisi arasında muhtemelen çok büyük farklar vardır. Veliler; çocuklar Kur’an okumayı öğrensin, ezberlerini yapsın, bir de güzel vakit geçirsin diye düşünürken; çocuklar tatilin de verdiği rehavet ile hoş vakit geçirmek, hoş vakit geçirmek ve hoş vakit geçirmek isteyebilirler.

Yaz kursu eğitimcileri ise bu beklentilerin tamamını karşılamak için çaba sarf etmelidir. Bazen veliler bazen de öğrenciler tarafından gelen istekleri kimseyi kırmadan karşılamanın yollarını (çocukların ihtiyaçlarını ve dersinin amaçlarını unutmadan) bulmalıdır. Derslerde ise Kur’an öğretimini ve onun mesajlarını öncelemek gerekiyor. Zaten bu kurslardaki temel maksat da Kur’an’dır.

Geleneksel olarak camilerimizde yapılan yaz kurslarında olan yaş grubu karmaşası vakıf ve derneklerin düzenlediği kurslarda yok. Bu eğitimci için güzel bir avantajdır. Aynı yaş grubuna yaklaşık olarak yakın seviyede olan öğrencilere ortak programları ve etkinlikleri uygulamak daha verimli olacaktır. Kur’an derslerinde mevcut az tutulmalı, bireysel mevcut fazla ise toplu dersler tercih edilmelidir. Özellikle ilk günlerde sınıf havası oluşturabilmek ve temel bilgileri (mahreç, tecvit gibi) verebilmek için toplu dersler yapılmalı, daha sonra oluşacak bireysel farlılıklar için özel ilgi zamanları oluşturulmalıdır.

Bu durumda da bir öğrenci okurken diğerleri takip ederek hem örnek alarak öğrenmeye katkı sağlamalı hem de sınıf kontrolü açısından çıkabilecek sıkıntıların önüne geçilmelidir. Çocukların belki bir daha soramayacakları, sorsa dahi düzgün bir cevap alamayacakları iman, ilmihal ve Müslümanın sosyal yaşamı ile ilgili soruları geçiştirilmemeli, hatta arada bir “Var mı bir sorusu olan?” diye cesaretlendirilmelidir.

Kurs başlamadan önce yaz kursu için görev aldığımız çocukların sınıfı, seviyesi, mümkünse bazı kişisel özellikleri ile ilgili bilgiler edinirsek muhatabımızı tanır, ona göre yöntem ve stratejiler geliştirebiliriz. İlk derste tek tek tanışmak yerine bir tanışma oyunu oynayarak başlamak hem çocukları hem de eğitimcileri rahatlatacaktır. Başladığımızda da sınıf ortamını ve bize sağlanan teknolojik imkânları da iyi kullanmak gerekir. Asla neşemizi kaybetmeden, yüzümüzü ekşitmeden, bir Müslümana yakışan mütebessim bir çehre ile kursa başlayıp ölçüyü kaçırmadan dengeli ve sevgiye dayalı bir disiplin anlayışı oluşturarak kursu devam ettirmek gerekir.

Eğitimciler Yaz Kurslarında Nelere Dikkat Etmelidir?

1-Daha önce belirlenmiş program ile başlama saatinden önce kurs yerinde olmalıdır.

2-Konuları ve kaynakları kısaca kontrol ederek gerekiyorsa hazırlık yaparak gelinmelidir.

3-Günlük yoklamalar yapılmalı, gelemeyen öğrencilerin aileleri ile irtibat kurulmalıdır.

4-Problemli öğrencilere fırsat vermeden her öğrenci ile ilgilenmeye çalışmalıdır.

5-Dini bilgiler derslerinde konular gayet samimi ve sevgi dolu bir üslup ile verilmelidir.

6-Örnek alınacağını unutmadan örnek davranışlar içinde olmalıdır.

7-Sınıfa her girişte selam vermeli, ders ve konulara çocukların işiteceği şekilde besmele ile başlamalıdır.

8-İlgili ve gayretli öğrenciler tespit edilerek onlara özel zaman ayrılmalı, gerekirse özel çalışma ortamları oluşturulmalıdır.

9-Mümkünse veliler ile tanışmalı onlarla olumlu diyaloglar geliştirmelidir. Hizmetler ve kurs ile ilgili bilgilendirmeler ilk ağızdan yapılmalıdır.

10-Her hafta, gerekirse her gün işleyiş ve uygulama ve öğrenciler ile ilgili gözlemler sorumlu kişiler ile paylaşılmalı, doğabilecek sorunlar için önlemler alınmalıdır.

11-Kurs sorumlusu ve diğer eğitimcilerle haftalık değerlendirme toplantıları yapılmalıdır.

12-Mümkün olduğu kadar öğretmenler de sınıf abileri ile beraber etkinliklere katılmalıdır.

13-Programlara katılan eğitimciler sınıfın Kur’an hocası ve sınıf abileri ile daima irtibat halinde olmalıdır.

14-Yaz kursunun istenilen şekilde gerçekleşmesi için daima dua edilmedir.

Yaz kursları ve diğer İslami hizmetler birer nasip meselesi, kıymetini bilenler için birer manevi ikramdır. Lakin bu nasibi aramak, henüz güç kuvvet varken Allah için koşturmak, yola çıkmak, yolda olmak, senin tercih ve çabalarınla ilgilidir. Bir bakarsın başka zaman sen olursun hizmet olmaz, hizmet olur sen olmazsın. Tabiri caizse çeşme akarken suyunu doldur ki yarın yevm-i kıyamette sana yoldaş olsun.

Hadi ne duruyorsun! Bismillah de ve yürü. Önce melekler sonra melek gibi nesiller gelecek arkandan.