İLKADIM KİTAPLIĞI- Etimoloji Vadisinde Bir Köktendilcinin Notları / Asım Gültekin

Kıymetli İlkadım Kitaplığı okuyucularımız! Bu ay sizlerle yakın zamanda dar-ı bekaya uğurladığımız Asım GÜLTEKİN’in İz Yayınlarından çıkan Etimoloji Vadisinde Bir Köktendilcinin Notları kitabını inceleyeceğiz.

“Kelimeler bizi sürükleyip duruyor. Ama sürüklendimse Türkçe içinde sürülendim. Pişman ve şikayetçi değilim.” diyor Asım GÜLTEKİN. Dil üstüne, kelimeler, sesler ve ekler hakkında yazdıklarıyla tanıyoruz yazarımızı. Lakin mesele hiçbir zaman dilden ibaret kalmaz. Dilden kültüre, eğitime, düşünceye, medeniyete doğru ilerler.

Kelimeler ve sesler çoğu zaman birer vesiledir onun için. Bu yüzden, bu kitabı bir vesileler toplamı olarak okuyabiliriz. Türkçe’nin kelimeleri üzerinde hassasiyet ve ısrarla durur. “…çokları gibi başka dillerden gelen kelimelerle uğraşmayı tercih etmiyorum; Türkçe olduğuna dair neredeyse soru işareti bile oluşturmayacak derecede Türkçe kelimelerin ses ve anlam ilişkisini ses ses, harf harf çözmeye çalışıyorum. Bunu yaparken de birçok kelimenin kökeni ile, ek kök ilişkisi ile çalışılmadığını görüyorum. Keşke Türkçenin kelimelerini Kökses Teorisinin imkânları ile daha fazla insan yoklasa, araştırsa. Kimi kelimelerin merak bile edilmediğini görüyorum nerdeyse. Hiçbir açıklama yapılmadan geçiliyor birçok kelimemiz.”

İncirden duta, seslerden eklere ve köklere, Amasya’dan Kudüs’e bitimsiz bir seyir halindedir Asım GÜLTEKİN. Uslanmayan mizahçı yanı yazılarında kendini çok güzel hissettiriyor. Bazen tüm yazıyı o yanıyla ve eğlenerek yazarken bazen de yazıların aralarına ironi dozu yüksek iğnelemeler serpiştiriyor. Eğitimci ve daimi öğrenci yanı da nerdeyse tüm yazılarda gösteriyor kendini.

Etimoloji Vadisinde Bir Köktendilcinin Notları kitabı yazar vefat ettikten sonra yayına hazırlanmış. Farklı tarihlerde yazılan yazılar kronolojik bir sıra ile bir araya getirilmiş. Kitabı okurken bilgilendiğinizi fark ediyorsunuz. Hırsız kelimesini incelerken köpeklerin hırlamasını duyuyor sonra da Baki’nin gazelinde köpeklerin hırıldaşmasını okuyoruz.

Daha sonra ağaç kelimesi altında gölgelenip, kıl ile kılıç ile kıvırcık ile uğraşıyoruz. Oradan obamıza varıp aşiretimizdeki ellerimiz ovuyoruz. Oradan da yuvamıza uğruyor, yuvamızda Akşemseddin’in Kur’an tercümesini okuyoruz. Kitaplarımızı koltuğumuzun altına sığdırıp, sığırların suyunu veriyoruz. Boyunduruğa gelmez bizim boynumuz diye türkü mırıldanıyoruz. Elimizdeki oyalı bir mendilin oyasına gözümüz takılıyor. Soyumuz sopumuz nerelere varır acaba diyerek e-devleti açıyoruz. Alt-üst soy bilgisini inceliyoruz. Ağacın kovuğunu oymaya çalışıyoruz bir taraftan da. Aklımıza İlkadım dergimiz geliyor. Dergi kelimesinin derlemekten geldiğini hatırlıyoruz. Göz kelimesinin kökünün nerden geldiğine göz gezdiriyoruz. Görüyoruz, gösteriyoruz, gözlüyoruz.

Yukarıda koyu olarak yazdığıma benzer yüzlerce kelime ile ilgili bilgi edinmek isterseniz okunması gereken bir kitap karşınızda duruyor.