ANNE BABA TUTUMLARI

Tanrım bana

Değiştiremeyeceğim şeyleri kabul etmek için

SÜKÛNET

Değiştirebileceklerimi değiştirmek için

CESARET

İkisini birbirinden ayırabilmek için de

AKIL VER

Yeni bir tanışmanın olacağı bir seansa anne 2 çocuğu ile birlikte geldi. Hanımefendi çok bakımlı, çok güzel konuşuyor ve kendini ifade ediyordu. Bilinçli ve tecrübeli bir anne izlenimi oluşturdu bende. Ancak konuşma ilerledikçe aslında çocuk psikolojisi, çocuk gelişimi konularında bilgi sahibi olmaması ve çocuklarıyla ilgili ciddi pedagojik hatalar yapmış olması beni üzdü açıkçası.

Bilgiye ulaşmanın çok kolay olduğu bir zaman diliminde yaşıyoruz. Ancak birinci problem bize fayda sağlayacak bilgilerle meşgul olmak yerine malayani ile vakit geçiriyoruz. İkincisi de faydalı bilgileri öğrensek bile bunları pratikte uygulama noktasında çok başarısızız. ‘’On şey bilmeyin bir şey yapın’’ cümlesi burada önem kazanıyor aslında.

 Çocuk eğitimi konusunda bilgi sahibi olmak ve bildiklerimizi uygulamaya çalışmak çok önemli.

Her anne baba çocuğuyla ilgili bir takım sorumluluklara sahiptir.

Bu sorumluluklar;  Çocuğun bakımı, korunması, eğitimi, ruh sağlığının zedelenmemesi, çocukla kaliteli zaman geçirme, hayatı ve geleceği ile ilgili doğru kararlar alabilme, sağlıklı bir iletişim kurabilme, duygusal ihtiyaçlarına cevap verebilme şeklinde sıralanabilir.

Günümüzün hareketli, hızla değişen ve yoğun hayat temposunda anne baba olmak eskisinden daha zor hale geldi. İşte tam bu noktada anne baba tutumları karşımıza çıkıyor.

Anne Baba Tutumları, anne babanın çocuğunu yetiştirirken kullandığı tutum, davranış ve yöntemlerin bütünüdür aslında.

Anne baba tutumlarını şu şekilde sınıflandırabiliriz.

AŞIRI KORUYUCU VE KAYGILI ANNE-BABA TUTUMU

Bu Tutumda; Anne-baba çocuğun her davranışına müdahale eder. Sürekli çocuğa yaşından daha küçükmüş gibi muamele eder,  aşırı koruyucu ve verici davranır. Çocuğun bireyselleşme çabalarını engeller, kendini tanımasını ve yapabileceklerini fark etmesini engelleyen bir anne-baba tutumudur.

Bu tutumla yetişen çocuklar; Bağımlı kişilik yapısı geliştirebilirler. Çocuk kendi başına karar vermede güçlükler yaşayabilir. Çocuğun kendine güveni azdır. Genelde tek başına bir işe başlama ya da sürdürme becerilerini göstermekte zorlanırlar.

AŞIRI BASKICI VE OTORİTER ANNE-BABA TUTUMU

 Ailede katı bir disiplin anlayışı ve baskıcı bir tutum vardır. Çocuktan ailenin kurallarına koşulsuz uyması beklenir. Aile içinde korku hakimdir ve çocuk korku ile büyür.

Bu tutumla yetişen çocuklar; Saldırgan ve uyumsuz davranışlar gösterebilirler. Arkadaşlarına evde karşılaştığı olumsuz davranışları sergileyebilir. Sürekli eleştirildiği için benlik saygısı geliştiremedikleri görülür.

SINIRSIZ ÖZGÜRLÜKÇÜ ANNE-BABA TUTUMU

Bu tutumu gösteren ailelerde çocuğa aşırı düşkünlük ve hoşgörü vardır. Aile çocuk ilişkisinde sınırlar ve kurallar belli değildir. Çocuk evde patrondur ve her istediği, istediği anda yapılır.

Bu tutumla yetişen çocuklar; Bencil, doyumsuz, kırılgan, her dediğinin anında olmasını isteyen, sabırsız bireyler olabilirler. Doyumsuzluk ve iç boşluk vardır. Kuralsızlığa alışan çocuk, sosyal ortamlarda(okul gibi) kurallarla karşılaştığında uyum sağlamakta zorlanabilir.

MÜKEMMELİYETÇİ ANNE-BABA TUTUMU

Bu tutumu benimseyen anne babalar çocuklarının akademik, sosyal, sanatsal, sportif her alanda kusursuz olmasını beklerler.  Aile, beklentilerini karşılaması için çocuğu yoğun bir eğitim sürecine tabi tutar. Çocuktan beklentiler yaşının ve kapasitesinin üzerindedir.

Bu tutumla yetişen çocuklar; Kendi doğal içgüdüleri ve kurallar arasına sıkışıp kalmıştır. Sürekli bir iç çatışma içindedir. Fikirleri genellikle çok katıdır. Her işte üstün olmak ister ve bunu başaramadığı noktada hayal kırıklığına uğrar. Çalışmayı tamamen bırakabilir ve aşağılık duygusu geliştirebilir.

TUTARSIZ ANNE-BABA TUTUMU

Tutarsızlık iki türlü görülebilir.

*Anne baba bir gün tamam dedikleri bir şeye başka bir gün hayır diyebilir, kimi zaman normal karşıladıkları bir davranışa başka zaman cezayla karşılık verebilirler.

* Annenin tepkileri ile babanınkiler arasında tutarsızlık olabilir. Yani annenin ak dediğine baba kara diyebilir, birinin izin verdiğine öbürü yasak koyabilir.

Bu tutumla yetişen çocuklar; Ne zaman ve nerede ne yapacağını bilemez. Çocuk anne veya babanın tepkisini tahmin edemez ve bu nedenle kendini güvende hissetmez. Çocuk çevresindeki insanlara güvenmeyen, her şeyden şüphelenen, kararsız bir kişilik yapısı geliştirebilirler.

OLUMLU ANNE-BABA TUTUMU

Anne ve baba çocuğa koşulsuz kabul gösterir.  Anne baba çocuğa sevgi ile yaklaşır ve çocukla ilgilenir. Aile çocuğa rehberlik yapar. Ancak karar çocuğa aittir. Anne baba çocuk için iyi bir modeldir.

Bu tutumla yetişen çocuklar; Sosyalleşmiş, işbirliğine hazır, arkadaş canlısı, duygusal ve sosyal açıdan dengeli bir bireydir. Çocuk nerede ne yapması gerektiğini bilir. Saygılı, sorumluluklarını bilen ve çevresi ile olumlu ilişkiler kurabilen bireyler olurlar.

Özetlediğimizde; ailenin çocuğa karşı tutumu çocuğun davranışlarını doğrudan etkiler. Bu yüzden anne babaların önce kendi tutumları konusunda farkındalık geliştirmeleri ve davranışlarını buna göre düzenlemeleri çok önemlidir.

ÇOCUK YAŞADIĞINI ÖĞRENİR

Eğer bir çocuk sürekli eleştiriliyorsa,
Kınama ve ayıplamayı öğrenir.

Eğer bir çocuk kin ortamında büyüyorsa,
Kavga etmeyi öğrenir.

Eğer bir çocuk alay edilip aşağılanıyorsa,
Sıkılıp utanmayı öğrenir.

Eğer bir çocuk devamlı utanç duygusuyla eğitiliyorsa,

Kendini suçlamayı öğrenir.

Eğer bir çocuk hoşgörü ile yetiştiriliyorsa,

Sabırlı olmayı öğrenir.

Eğer bir çocuk desteklenip yüreklendiriliyorsa,

Kendine güven duymayı öğrenir.

Eğer bir çocuk övülüyor ve beğeniliyorsa,
Takdir etmeyi öğrenir.

Eğer bir çocuk hakkına saygı gösterilerek büyütülüyorsa,

Adil olmayı öğrenir.

Eğer bir çocuk aile içinde dostluk ve arkadaşlık görüyorsa,

Bu dünyada mutlu olmayı öğrenir…