AMELÜ’L-YEVM VE’L LEYLE-Peygamber Efendimiz’in Gece ve Gündüz Yaptığı Dua ve Ameller

**

**

Amelü’l Yevm ve’l Leyle isimli elinizdeki kitab, Hz. Peygamber’in -sallallahu aleyhi ve sellem-  günlük dua ve zikirleri ile bu konudaki tavsiyelerini ihtiva eden İmam Nesâî’nin aynı isimli kitabının muhtasarı bir hadis kitabıdır.

Günlük hayatta Hz. Peygamber’in -sallallahu aleyhi ve sellem- iba­det ve dualarını aynen uygulama arzu ve ihtiyacı, erken sayılacak bir dönem­de âlimleri O’nun -sallallahu aleyhi ve sellem- dualarını müstakil ki­taplarda toplamaya sevk etmiştir. Müs­lümanları kendilerinin hazırladığı çoğu seçili birtakım dualardan kurtarmayı he­def alan bu tür eserler, önceleri “Kitâbü’d-Duâ, Kitâbü’z-Zikr” gibi isimler alırken sonradan “Amelü’l Yevm ve’l Leyle” diye adlandırılmış ve klasik hadis kitabı tekniği içinde telif ve tasnif edil­miştir. “Amelü’l Yevm ve’l Leyle” adına ilk defa III. yüzyılın sonlarında rastlan­maktadır. Daha sonra Nesâî (ö. 303/915) ve İbn Sünnî’nin (ö. 364/974) kaleme aldıkları aynı adlı eserler günü­müze ulaşmış bulunmaktadır. Ebû Ömer Ahmed b. Muhammed et-Talemenkî (ö. 429/1037), Ebû Nuaym el-İsfahânî (ö. 430/1038), Münzirî (ö. 656/1258), ve Suyûtî de (ö. 911/1505) Amelü’l Yevm ve’l Leyle adıyla eserler telif etmişlerdir. Adı el-Ezkâr olmakla beraber aynı konuları aynı tarzda ele alan Nevevî’nin değerli eserini de bura­da anmak gerekir. Ancak bunların için­de Nesâî ile talebesi İbn Sünnî’ye ait olanların bu tür içinde ayrı bir yeri ve önemi vardır.

Nesâî’nin, Abbasî kumandanlarından duası makbul bir kişi olarak tanınan Türk asıllı Bedrel Hamâmî’nin (ö. 310/922) isteği üzerine telif ettiği eser, iki talebesi İbnü’l Ahmer ve İbn Seyyar ta­rafından es-Sünen-ü’l Kebîr’in bir bölü­mü olarak rivayet edilmişse de aslında müstakil bir kitaptır. Müellif, Sünen’indeki metodunu bu eserinde de uygula­mıştır. Kitabındaki râviler arasında rivayetleri alınmayacak derecede zayıf olan kimse yoktur. Nesâî hadisle­rin senedlerini değerlendirmiş, zaman zaman râviler arasında tercihler yapmış ve Hz. Peygamber’e ait olduğu kesinlik kazanan bütün evrâd ve ezkâr’ı top­lamaya çalışmıştır. İlk defa onun tara­fından kullanıldığı zannedilen “Amelü’l Yevm ve’l Leyle” adını, Hz. Peygamber’in -sallallahu aleyhi ve sellem- “Hanginiz bir gün ve gecede iki bin beş yüz kötülük işler?” hadisinden almış olduğu tahmin edil­mektedir.