Rabbi Yessir ve Lâ Tuassir! (Rabbim! Kolaylaştır, Zorlaştırma!)

İslam; insanları karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için Rahman ve Rahim olan Allah Teâlâ tarafından gönderilen dinamik bir yaşam tarzıdır. İnsanlığın refahı ve kalplerin huzuru ancak İslam diniyle sağlanır. Allah Teâlâ bu durumların gerçekleşmesi için disiplinli, merhametli ve kolaylaştırıcı bir üslup belirlemiştir. Bu çerçeveden hareketle İslam kolayı ve kolaylaştırmayı ön plana almış; zoru ve zorlaştırmayı da ötelemiş hatta yasaklamıştır.

Kolay, kolaylaştırma, hafifletme, yükün ağırlığını giderme, kolay kılınan anlamlarına karşılık gelen kavram Kur’an-ı Kerim’de “Yüsr” kavramı ile ifade edilmiştir. “Yüsr” zorluk ve zorlamanın zıddıdır. “Yüsr” kavramı Kur’an-ı Kerim’de türevleriyle birlikte 41 yerde geçerken zıddı olan “usr” 12 yerde geçer.

İslam’ı kaynaklarından ve belli bir disiplin içerisinde öğrenmeyenler zor olanın daha makbul olduğunu ve İslam’ı yaşamanın zorluğunu dile getirmişlerdir. Hâlbuki Aişe annemizden (radiyallahu anha) gelen rivayetlerde “Efendimiz aleyhisselam’ın iki şeyden birini tercihte muhayyer bırakıldığında daima kolayı tercih etmiştir.” (Buhari) vurgusu çok önemlidir. Ayrıca Efendimiz aleyhisselam “Şüphesiz ki bu din kolaylıktır. Her kim bu dini zorlaştırırsa altında kalır. Onun için orta bir yol tutun.”(Buhari) buyurmuştur.

Öğüt almamız ve Kur’an’ın anlaşılmasını kolaylaştırması yönüyle kıssalar, tavsiye edilen “Rabbim! İşimi kolaylaştır.” duası, Kur’an’dan kolayımıza geleni okuduğumuz namaz, her zorluktan sonra kolaylık verileceği müjdesi, ödeme güçlüğü çekenlere kolaylaştırılan borç, muttakilerin hem dünyada hem de ahirette kolaylaştırılacak işleri… Allah Teâlâ’nın merhametiyle kolaylaştırılan dinimizin özelliklerindendir.

İslam’ın kolay bir din olduğu vurgusu üzerine insanlar iki farklı bozuk anlayış geliştirmişlerdir. Bunlardan birincisi “İslam kolaydır ve dinde zorlama yoktur.” anlayışıdır. Bu kimseler İslam’ı takvim yapraklarından öğrendikleri için kafalarına eserse dini uygulayacak esmezse her şeyi boş verebileceklerini zannederler. Hâlbuki “Dinde zorlama yoktur…” ayeti dinin seçiminde zorlama olmayacağını, isteyenin İslam’ı isteyenin diğer dinleri seçmesinde baskı yapılamayacağını anlatır. Ve Müslüman bilir ki İslam’ı seçtikten sonra dinin kuralları ve yaşam tarzı üzerinde muhayyer bırakılmamış, Allah ve Rasulü hükmü vermiştir.

İkincisi ise “İslam kolay diyorsunuz ama yapılması gereken birçok iş var ve hepsi de oldukça meşakkatli.” anlayışıdır. Bu insanlar da zannederler ki İslam insanlığı tembelliğe sürükleyen bir hayat ister. Bu anlayış büyük bir iftira ve cehalettir. İslam tabii ki başıboşluk değildir. Kurallarıyla insanları belli bir disiplin çerçevesinde yaşamalarını ister ve tekâmül sağlar. Buradan hareketle ibadetler zorluk, sıkıntı ve işkence değil; huzur, düzen, iç ferahlığı ve dengeli bir hayatın plan ve programıdır.

Son olarak şunu ifade edelim ki Allah Teâlâ disiplini elden bırakmadan gayrette sebat eden kullarına zafer verecektir. Zaferi elde etmek için bize aşılmaz yollar göstermemiştir. Bu durumu göz önünde bulunduralım da merhametimiz ve samimiyetimiz insanları İslam’ın güzelliklerine çağırsın.